in 1516 publiceerde Erasmus de eerste Griekse uitgave van het Nieuwe Testament. Dit Novum Instrumentum heeft een vernieuwing op gang gebracht in de interpretatie van het Nieuwe Testament. Tot in de 19e eeuw was de uitgave van Erasmus de basis voor de meeste vertalingen. Naar aanleiding van deze uitgave heeft Refo500 een Jaar van de Bijbel uitgeroepen. De start was op 31 oktober 2015, Hervormingsdag, in de Janskerk in Gouda. Bekende en minder bekende Nederlanders gingen met elkaar in gesprek over de vraag wat zij met de Bijbel hebben en hoe ze er in de praktijk mee omgaan. Hieronder de bijdrage van parlementariër en SGP voorman Kees van der Staaij
Opvoeding
Op de vergeelde foto uit de jaren zeventig zie je de lichtjes in onze ogen. We stonden in de gereformeerde kleuterschool in een lange rij, met een brandend kaarsje in onze knuistjes geklemd. Plechtig declameerden we een tekst uit Psalm 119:
Uw Woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad.
Daarbij stampten we aan het eind twee keer met een voet op de grond om de woorden kracht bij te zetten: Een lamp! Een licht!
Bij het opgroeien heb ik nog veel meer beelden over de Bijbel gehoord:
het Woord als een zwaard om de boze mee te bestrijden.
Het Woord als een huis om in te wonen
Het Woord als een anker dat houvast biedt.
Maar ik moet zeggen dat ik dit beeld van het licht nog steeds een van de mooiste vindt. Het Woord dat licht verspreidt in de duisternis.
Het roept warme gevoelens op. Midden in de donkere dagen rond Kerst zongen we er vol overgave van, in de kerk, thuis, bij het kerstfeest van de zondagsschool. Uit de lofzang van Simeon. Over een Licht zo groot zo schoon, gedaald van ’s hemels troon. Uit de lofzang van Zacharias – de zon des heils die aan de kimmen staat.
Het hart
Dat licht laat het hart van de Bijbelse boodschap zien. Jezus Christus, het licht der Wereld is gekomen. Het Licht schijnt in de duisternis van deze wereld. Onthult ook de duisternis van mijn eigen hart. Maar met dat Licht kun je verder kijken. Zo valt het licht op heil dat nooit vergaat.
Tot de dag van vandaag, lees ik elke dag opnieuw in dat Woord.
En bid ik om het licht van de Geest.
Om verlichte ogen om te zien waar het op aankomt.
Om inzicht in de ‘duistere plaatsen’. Om vorming en heiliging.
Dat Woord is de grond waarop ik sta, de bron waaruit ik put, in de dagelijkse omgang met God.
Soms lees ik een stukje met een dagboek, soms zoek ik gericht naar een thema. Altijd probeer ik ook stukje voor stukje een bijbelboek te lezen en te overdenken. Niet alleen mooie stukjes uit het Johannesevangelie die mij zo lief zijn, maar ook pijnlijke episodes uit Ezechiël over straffen en oordelen die mij verdrietig stemmen.
In de politiek
Het Woord blijft niet thuis als ik naar Den Haag ga.
Politiek zonder het Woord is een duister doolhof, alle verlichting ten spijt. Zonder het licht van de Schrift, vallen we terug op het natuurlijke licht. Ik ben het eens met de leerregels van Dordt, dat we daar niet al te veel van mogen verwachten.
Het Woord brengt aan het licht wat goed en wat kwaad is, wat krom en wat recht is, wat waarheid is en wat leugen is.
“Vrees God, houdt zijn geboden, dat betaamt alle mensen”
Niets mooiers om bij de algemene politieke beschouwingen in de vergaderzaal over de Ark van Noach te vertellen, over de Barmhartige Samaritaan voor te lezen, en stil te staan bij het grote verhaal achter Amazing Grace:“Ik was blind maar nu zie ik.”
De Bijbel is weggehaald van de voorzitterstafel. Maar de boodschap uit dat Woord blijft ook in het parlement klinken.
De Bijbel is Gods Woord, maar ook wereldliteratuur. Vertel de verhalen maar die ons raken, zou ik zeggen!
Bij de opening van onze fractievergadering lezen en bespreken we elke week een Bijbelgedeelte. Niet als magazijn van standpunten of politieke receptenboek, maar wel om goed zicht te krijgen op de vragen van onze tijd, op de waarden en normen die er werkelijk toe doen.
In de wereld
Welke wegen wijst het Woord ons bijvoorbeeld in de vluchtelingencrisis? Opvallend zeg, hoe vaak liefde tot de vreemdeling en de oproep tot gastvrijheid terugkomt in de Bijbel. Kennelijk gaat dat niet vanzelf.Een notie die we serieus moeten nemen. Maar anderzijds: de taak van de overheid is om waakzaam te blijven, in te staan voor een ‘stil en gerust’ leven voor onze burgers.
Op werkbezoeken is het steeds weer bijzonder om te merken hoe het Licht volk bij volk in de ogen straalt. Dat Woord geeft ongekende verbinding, werkt diepgaand in culturen in, leert mensen elkaar het licht in de ogen te gunnen.
In Bogota hoor ik voorgangers over het licht dat Paulus zag, in Teheran geven ze hoog op over de rol van Kores alsof het gisteren gebeurd is, in Beijng vertellen jonge christenen over wat we van het leiderschap Nehemia kunnen leren. Allerlei mensen uit andere landen, kom ik elk jaar weer tegen in Jeruzalem, het reizen in het land van de Bijbel kleurt de Schrift weer op een bijzonder indrukwekkende manier in.
Ik hoop en bid dat ook de herdenking van nu eraan bijdraagt dat het licht niet onder de korenmaat blijft. Dat gaat niet altijd goed. Mijn moeder zei vroeger wel eens als ze achter de naaimachine zat, en wij als kinderen voor een lichtbron stonden: ga eens uit mijn licht!! Met al onze goedbedoelde drukdoenerij kunnen we zo gemakkelijk zelf in het licht staan. We zijn vaak beter in verduisteren dan in lichtgeven.
Het is niet vanzelfsprekend dat waar het licht eenmaal verschenen is, het licht ook blijft. We zijn gewaarschuwd: de kandelaar kan verplaatst worden. “Blijf bij ons Heer, want d’avond is nabij. De dag verduistert, Heere blijf bij ons.”
Waar het Woord is, is er hoop
De duisternis heeft niet het laatste woord. Dat is bemoedigend. In een stikdonkere kathedraal kan zelfs een klein kaarsje al veel licht verspreiden. Waar het Woord is, is er hoop. Hoop dat het Woord harten raakt, dat mensen het Licht gaan zien. Hoop dat het licht mensen zo gaat beschijnen, dat zij dat licht weerkaatsen. Zelfs zo dat Christus Zelf tot Zijn volgelingen zegt: gij zijt het licht der wereld! Laat schijnen dat licht!