Geheel eigen aan de Assyrisch-Apostolische Kerk is dat ze het Heilig Kruis als een apart sacrament heeft. Wat betekent dat voor deze kerk?
De Assyrisch-Apostolische Kerk heeft zeven sacramenten. Met de Rooms-katholieke Kerk heeft de Assyrisch-Apostolische Kerk vijf sacramenten gemeenschappelijk:
– Doop
– Vormsel
– Eucharistie
– Biecht
– Wijdingen
Het huwelijk en de ziekenzalving zijn er geen sacrament. Wel heeft ze twee andere sacramenten:
– het sacrament van het Heilig Kruis en
– het sacrament van de Heilige Desem.
Over het eerste sacrament van die twee gaat het hier. (Van het sacrament van de Heilige Desem is sprake geweest in de vorige bijdrage aan ‘Sacramenten in de Oosterse Kerken’.)
Teken van het Kruis, teken van de Mensenzoon
Het Kruis wordt gezien als “het teken van de Mensenzoon” (Mt 24:30), dat gezien zal worden op het einde der tijden bij de Tweede Komst van Christus: ‘Dan zal het teken van de Mensenzoon aan de hemel verschijnen; alle stammen der aarde zullen weeklagen, zij zullen de Mensenzoon op de hemelwolken zie komen met macht en grote heerlijkheid.’
Mar Abdisho, een Assyrisch-Apostolische kerkvader van rond 1300, schreef in zijn werk ‘De Parel’ over de sacramenten. Hij is de autoriteit bij uitstek voor de traditie van de sacramenten in de Assyrisch-Apostolische Kerk. Het Kruis is bij hem een sacrament omdat “het Kruis datgene is waardoor wij steeds worden behouden, en hierdoor worden alle sacramenten bezegeld en tot volmaaktheid gebracht.” Abdisho verwijst hierbij naar Paulus: ‘De prediking van het Kruis is dwaasheid voor hen die verloren gaan, maar voor ons die worden gered is zij Gods kracht’ (1 Kor 1: 18). Abdisho: “Het grote fundament van het christendom is de belijdenis dat door het kruis vernieuwing en universele redding werden verkregen voor allen.” Het Kruis duidt de reële en ware aanwezigheid van Christus onder ons aan. Het is het instrument van onze verlossing en het krachtige en levengevende teken van Gods aanwezigheid en van de uiteindelijke overwinning op zonde, dood en Satan.
Verering van het Kruis
Abdisho zegt ook dat het Kruis vereerd moet worden. Dat gebeurt in kerk en huis. Zo is het Kruis te vinden in de kerkgebouwen, op de top van de kerk en in de altaarruimte; het ligt op lessenaars in het schip van de kerk ter verering door degenen die de kerk in- en uitgaan. Deze verering geschiedt doordat men het kruis kust. Bij de mensen thuis vinden we het Kruis op een prominente plaats, op de oostelijke muur van het eerste vertrek. Het is een kruis zonder corpus (Christus hangt immers niet meer aan het kruis, maar is verrezen.) Verder dragen mensen het kruis om hun hals. Tijdens de Assyrisch-Apostolische huwelijkssluiting geeft de bruid een gouden kruis aan de bruidegom in ruil voor de ring die de bruidegom bij de bruid aan haar vinger schuift. Het kruis wordt meegedragen bij processies. De zegen door een priester of bisschop gebeurt met het kruis in diens hand. Verder zijn kruisen op allerlei manieren aangebracht op liturgische voorwerpen: geborduurd op doeken en gegraveerd in de kelk, de pateen (eucharistische broodschaal) en het lepeltje et cetera. Zo krijgt in de verering ervan het teken van Kruis gestalte als het zevende sacrament in de Assyrisch-Apostolische Kerk.
Bronnen:
1) Website van ‘the Holy Apostolic Catholic Assyrian Church’, The Sign of the Cross, https://www.assyrianchurch.org.au/about-us/the-sacraments/sign-of-the-cross/
2) Website van de ‘Holy Apostolic Catholic Church of the East – India, The Holy Cross, http://www.churchoftheeastindia.org/faith.php
3) Joint Committee for Theological Dialogue between the Catholic Church and the Assyrian Church of the East, Common Statement on ‘Sacramental Life’, 2017, http://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/chrstuni/documents/rc_pc_chrstuni_doc_20171124_vita-sacramentale.pdf
Foto’s
– Assyrisch kruis
– Kruisen in de kerk en op de liturgische gewaden. (Foto: L. van Leijsen)
– Kruisen overal in de kerk. (Foto: L. van Leijsen)