Het tijdschrift Perspectief brengt dit keer een nummer met bijdragen van enkel vrouwelijke theologen. ‘Wat raar?’ denkt u misschien. Waarom zou je dat doen en willen?
Dit nummer is ontstaan naar aanleiding van de ophef rond de uitgave van het boek ‘Spirituele oecumene, over de vele vormen van gezamenlijke en individuele omgang met God’. In dit boek komen 52 theologen aan het woord, van wie er 2 vrouw zijn. Dat kwam de redacteuren op veel kritiek te staan. Zijn er dan geen vrouwelijke theologen die over deze thematiek belangrijke dingen te zeggen hebben? Zeker wel zoals mag blijken uit het nummer dat nu voor u ligt.
Op onze oproep waren vrijwel onmiddellijk 11 vrouwen bereid een artikel te schrijven over wat hen in die spirituele oecumene bezighoudt: protestantse en katholieke vrouwen met uiteenlopende interesses. Vermoedelijk zijn er na twee keer nadenken nog veel meer vrouwen te vinden die behartenswaardige dingen over het brede thema van de spirituele oecumene kunnen vertellen.
Wat dit themanummer betreft hebben we niet de illusie dat we een volledig en uitgebalanceerd beeld geven van wat er zoal geschreven en beleefd wordt aan spirituele oecumene. Het is een eerste neerslag van wat er zomaar voorhanden is.
Inhoud Perspectief 2019-46In dit nummer van Perspectief treft u de volgende artikelen aan: |
|
Zr. Hildegard Koetsveld geeft een beeld van het gedachtengoed van de oosters-orthodoxe Griekse metropoliet Ioannis Zizioulas met behulp van het door haar vertaalde boek: Gemeenschap en andersheid (Communion and Otherness). Het persoon-zijn van God en de relationaliteit in de Triniteit funderen het persoon-zijn van de mens en zijn richtinggevend voor de oecumene. Eén van zijn belangrijkste vragen is: waarom zijn we zo bang voor een ander? Spirituele oecumene betekent voor Zizioulas dat de verschillende christelijke tradities die het geloof in de Drie-ene God delen elkaar werkelijk ontmoeten om uiteindelijk samen de eucharistie te kunnen vieren. |
|
Kitty Bouwman buigt zich over een hot item in het oecumenisch gesprek: Maria. In haar artikel gaat ze bij kerkvader Augustinus te rade bij wie ze een oude wijsheidstraditie ontdekte waarin vrouwe Wijsheid op de voorgrond treedt. Volgens Bouwman heeft in de westerse katholieke traditie Maria deze plaats van vrouwe Wijsheid ingenomen. Ze doet een oproep om de plaats van Maria en vrouwe Wijsheid in ere te herstellen. De benadering van Wijsheid als goddelijke moeder en Maria als geestelijke moeder kan het oecumenisch gesprek een nieuwe impuls geven. |
|
Berthilde van der Zwaag had als jonge vrouw een Christusverschijning. Ze kon er op dat moment niet over spreken, maar het heeft haar altijd bezig gehouden. Pas dertig jaar later durfde ze er tijdens haar theologiestudie vragen over te stellen. In dit artikel doet zij verslag van het onderzoek naar hedendaagse Christusverschijningen. De ervaring leert dat het nog steeds heel moeilijk is om deze ervaringen bespreekbaar te maken. Ook in kerken. Met haar onderzoek en dit artikel hoopt zij een taboe te doorbreken. |
|
Anne-Marie Visser neemt ons aan de hand van twee doperse theologen-historici, John Howard Yoder en Jim Reimer, mee in denkwereld van de Dopersen, die zich enerzijds in deze wereld verstaat als een radicale en pacifistische contrastbeweging, maar die anderzijds de trekken krijgt van een wereldwijde organisatie, een instituut: the Mennonite World Conference. De vraag is hoe je trouw blijft aan je eerste roeping in een steeds veranderende wereld. Inspiratiebronnen van andere tradities spelen daar een belangrijke rol in. |
|
Het artikel van Sofie Jansen, woonachtig in het Jeanette Noëlhuis, gaat over Dorothy Day, die aan de basis stond van de wereldwijde Catholic Workerbeweging. Deze beweging is in de loop van de tijd steeds oecumenischer geworden. Dorothy Day heeft een leven in vrijwillige armoede, radicale gastvrijheid, geweldloos activisme en dagelijks gebed voorgeleefd. Zo’n leven is alleen maar in gemeenschap vol te houden. Dorothy Day is voor deze beweging een inspirerend voorbeeld en een moderne heilige. |
|
Idelette Otten schreef een persoonlijk document. Hierin neemt zij haar eigen identiteit onder de loep en schetst hoe zij als voorganger van de Protestantse Kerk haar identiteit alleen katholiek kan dragen. Voor haar hoeven de letters van de PKN niet veranderd te worden, zij leest erin: Protestants Katholiek Nederland. |
|
Fieke Klaver geeft een inkijkje in haar leven als geestelijk begeleidster van mensen die op zoek zijn naar hun spirituele krachtbronnen. In de traditie van Ignatius geeft ze mensen ruimte om onbevangener over God te spreken. Met inspirerende voorbeelden beschrijft ze hoe bepaalde rituelen mensen helpen om uit hun schulp te komen en tot spreken te komen. |
|
Tanja van Leeuwen doet onderzoek naar de ervaringen van vrouwen in de vrouw-en-geloof beweging. In dit artikel legt ze uit wat vrouwen in deze beweging zochten en zoeken en wat er in deze groepen gebeurde en gebeurt: het delen van ervaringsverhalen en het samen vieren in vrouwvriendelijke taal. Het is een voorbeeld van oecumene aan de basis. Centraal staan niet de verschillen, maar dat wat vrouwen met elkaar verbindt. |
|
Barbara Zwaan neemt ons mee in de gedachtegangen van Kohelet, Prediker met zijn levenskunst als inspiratiebron voor de geestelijke verzorging van ouderen. In onze seculiere tijd ontlenen mensen nog steeds troost en steun aan deze oude teksten, ook als ze band met kerk en geloof verloren lijken te hebben. |
|
In het artikel ‘spirituele oecumene als oecumene van het hart, hand en hoofd’ pleit Christien Crouwel voor een spirituele oecumene met een materiële basis. Zij laat zich inspireren door het werk van Ernst Bloch en citeert hem: ‘Het komt erop aan het hopen te leren’. Hoop die concreet wordt in tekenen van recht en vrede, gelijkheid, broeder -en zusterschap. |
|
Tot slot een artikel van de hand van Almatine Leene die het toejuicht dat er geflirt wordt tussen protestanten en katholieken. Dat beschouwt ze als een voorfase op de weg naar een duurzame eenheid. Hoewel er nog veel moet gebeuren durft ze te dromen van een Protestants Rooms-katholieke Kerk die in 2067 een synode houdt.
|
|
Het is een bonte verzameling van artikelen geworden over uiteenlopende thema’s waarbij ‘Spirituele oecumene’ de verbindende schakel is. Dat het u als lezer(es) mag inspireren en tot nadenken brengt! Dit is alweer het laatste nummer van deze jaargang. Blijf ons volgen (en steunen). Wij wensen u namens de hele redactie een Zalig en Gezegend Kerstfeest en een heel Gelukkig Nieuwjaar! Drs. Jasja Nottelman, Gastredacteur |
Perspectief
Perspectief is een theologisch tijdschrift van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Het dient de oecumenische dialoog met verdiepende bijdragen. Daarbij wil het zowel beginnende als ervaren theologen een podium bieden. Ook worden er bijdragen aan symposia en conferenties gepubliceerd. Het tijdschrift verschijnt gewoonlijk viermaal per jaar.