Op 1 april 2022 is het 450 jaar geleden, dat de watergeuzen Den Briel innamen. Het begin van een historisch jaar, 1572, dat in onze geschiedenis als het begin van de ‘geboorte van Nederland’ wordt gezien. De Tachtigjarige Oorlog (1568–1648), een heftige strijd, oorlog en deels ook burgeroorlog, is dan een paar jaar gaande. Elke stad in de Nederlanden speelde hierin zijn eigen rol en heeft zijn eigen herinneringen. Sommigen bleven de landsheer, koning Filips II van Spanje, trouw. Anderen namen deel aan een opstand onder leiding van Willem van Nassouwe, prins van Oranje. Uit eigen beweging of noodgedwongen.
Martelaren van Gorcum
Dit jaar is het op 24 juni ook 450 jaar geleden, dat de (vijf) Martelaren van Alkmaar bij de inname van Alkmaar door de geuzen werden overgebracht naar Enkhuizen, waar ze op 25 juni de marteldood vonden. En op 9 juli gedenken en vieren we de (negentien) heilige Martelaren van Gorcum. Zij werden op 26 juni in Gorcum gevangen genomen en in de nacht van 8 op 9 juli in Den Briel gedood. Ondanks de door de opstandelingen gegarandeerde geloofsvrijheid werd de Opstand ook als godsdienstoorlog uitgevochten. Toen de kruitdampen optrokken, was het gereformeerde protestantisme de bevoorrechte religie en werden rooms-katholieken, doopsgezinden en lutheranen, samen met de joden, als tweederangsburgers achtergesteld en in hun schuilkerken aan het oog onttrokken.
Waarden
Tussen 1572 en 2022 liggen 450 jaar en de waarden die toen werden bevochten, spelen ook nu nog: vrijheid, verdraagzaamheid, verbondenheid, verscheidenheid. De coronapandemie en de oorlog in Oekraïne maken ons daar weer attent op. Deze thema’s, de historische achtergrond en de huidige maatschappelijke situatie gaf diverse gemeenten aanleiding zich te verbinden in het project ‘Geboorte van Nederland 1572’ met lezingen, tentoonstellingen en diverse culturele en maatschappelijke activiteiten. De plaatselijke kerken zijn van harte uitgenodigd om in het project ‘Geboorte van Nederland 1572’ te participeren. Om die reden is, op initiatief van de Katholieke Vereniging voor Oecumene, een liturgie voor een oecumenische viering samengesteld.
Liturgie
In deze liturgie is gepoogd de pijnlijke herinneringen bij God te brengen en vanuit ons gezamenlijk geloof aan te sluiten bij de waarden Vrijheid, Verdraagzaamheid, Verbondenheid en Verscheidenheid, die onze samenleving tot een goede samenleving maken. We voegen daar nog Vrede aan toe. Deze liturgie is bedoeld als handreiking voor parochies en gemeenten, die in hun stad of dorp bij gelegenheid van deze herdenking een oecumenische dienst houden. Meer informatie over het project ‘Geboorte van Nederland 1572’ vindt u op: www.geboortevannederland.nl