Begin september vindt in het Duitse Karlsruhe de 11^e algemene vergadering van de Wereldraad van Kerken plaats. Deze bijeenkomst is het forum waar christenen uit alle hoeken van de wereld elkaar ontmoeten om met elkaar te spreken over de vragen en noden van onze tijd. De Rooms-katholieke Kerk is geen lid van de Wereldraad, maar werkt op belangrijke terreinen wel nauw met de Wereldraad samen: bij de voorbereiding van de Gebedsweek voor de Eenheid in januari, in het werk voor de eenheid van de Kerk in de Commissie Geloof en Kerkorde, in de inzet voor gerechtig en vrede in onze wereld. In Karlsruhe zal een delegatie van de Pauselijke Raad voor de Eenheid aanwezig zijn.

Het thema van Willibrordzondag sluit dit jaar aan bij het centrale motto van de bijeenkomst in Karlsruhe: “De liefde van Christus beweegt de wereld tot eenheid en verzoening”. Ten overstaan van de crises waar de wereld momenteel mee geconfronteerd (klimaat, migratie, oorlog, armoede) wordt, doet het ertoe hoe religies, kerken, christenen zich opstellen. In de oecumenische beweging ontspringt de inzet voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping aan het geloof in de liefdevolle en barmhartige God, die om de hele schepping bekommert is en die zich in Jezus Christus heeft geopenbaard. Op Willibrordzondag willen we stilstaan bij de vraag wat de liefde van Christus betekent in ons denken over God, in ons persoonlijk leven, in de gemeenschap, in de relatie tussen kerken en in de wereld.

Collecte

De bisschoppelijke collecte die op Willibrordzondag in de parochies wordt gehouden is bestemd voor het werk van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Het rekeningnummer van de Katholieke Vereniging voor Oecumene is NL73 INGB 0001 0876 28. Op deze website vindt u vanaf 1 september preekschets en voorbede. Alle parochies ontvangen rond 15 september de poster voor Willibrordzondag. Ook het nieuwe nummer van het communicatieblad Overeen besteedt uitgebreid aandacht aan dit thema.

Preekschets en voorbede 

Homilie op de 32 zondag door het jaar C Willibrordzondag 

Op de laatste zondagen van het kerkelijke jaar denken we na over de laatste dingen. Wat is het einde van alles? Is het einde zoals wij het in de wereld beleven – dood, verval, niets – het einde, of mogen we hopen op de bekroning van ons leven, met zijn moeite en verdriet, zijn twijfels en teleurstellingen, over de horizon van ons bestaan? Zijn we bereid om ons leven in te richten vanuit het perspectief van de hoop op het rijk van God en het eeuwige leven. Het gaat hier niet om een intellectueel vraagstuk, maar om een existentiële uitdaging. Waar leef je uiteindelijk voor?

Het verhaal van de zeven broers uit het Makkabeeënboek vertelt dat zij bereid waren niet minder dan hun leven te geven omdat zij overtuigd waren dat hen het eeuwige leven in het rijk van God wachtte, als ze trouw zouden blijven aan de overlevering van de voorouders. Wat is datgene wat je is overgeleverd door de traditie, je waard? En wat is dan die traditie? Juist als het gaat om de overlevering doen zich binnen tradities ernstige conflicten voor. Wat is traditie? Wat maakt haar doorleefd en bezield?

Ook Paulus roept in het Epistel zijn medegelovigen op standvastig te zijn op grond van de eeuwige troost en blijde hoop die God, de Vader, hen in zijn liefde heeft getoond en in zijn genade geschonken heeft. De wereld zoals wij die kennen, heeft niet het laatste woord over ons leven. “Moge de Heer uw harten neigen tot de liefde van God en de standvastigheid van Christus”. Standvastigheid is datgene waar je voor staat. Waar sta je voor? Waar sta je samen voor?

In de tijd van Jezus waren er ook heel wat mensen voor wie de dood het absolute einde was. Zij geloofden niet in de verrijzenis. De Sadduceeën hielden hem voor dat een vrouw die keurig volgens het voorschrift van Mozes achtereenvolgens met zeven broers trouwde in het uur van de verrijzenis toch onmogelijke de vrouw van zeven man tegelijk kon zijn. Hier worden de verrijzenis en eeuwig leven teruggebracht tot een intellectueel probleem. Waarop Jezus hen laat zien dat ze te veel vanuit binnenwereldlijke kaders denken: “zij die deel krijgen aan de andere wereld huwen niet, omdat zij niet meer sterven zijn ze al de engelen”. Mensen huwen op aarde omdat ze stervelingen zijn. Ze kunnen het leven alleen doorgeven door kinderen te krijgen. Daar begint ook het besef van traditie. Maar het gáát niet om een puzzel die we niet op kunnen lossen. “De God van Abraham, Izaäk, en Jacob is geen God van doden, maar van levenden want voor Hem leven zij allen”.  Degenen bij wie de levende traditie van het geloof in de levende God begon, hebben daardoor deel aan de verrijzenis. Zij geloofden met hart en ziel door alle beproevingen en twijfels heen.

Uit alles blijkt dat wat we eeuwig leven noemen, te maken heeft met waar we voor staan. Waar we bereid zijn offers voor te brengen. Waarden die we ontdekt hebben in het leven zoals het ons ons overgeleverd en zoals we het aantroffen. Traditie is onze menselijke manier om door te geven aan de volgende generatie wat voor ons eeuwigheidswaarde heeft en wat we niet willen en kunnen verloochenen. De kerkelijke traditie waarvan wij deel uitmaken staat of valt met het geloof in Jezus Christus en daardoor met de verrijzenis en het eeuwig leven. Maar het geschenk waardoor we zijn opgenomen in die traditie is de liefde van God. Dat is het geloof dat de liefde van God in Jezus Christus het laatste woord heeft over ons wereld.
In de loop van de tijd is de kerk verdeeld geraakt door menselijke zwakheid, onvermogen, ongeduld, onbegrip, politieke spanningen. Daardoor zijn vele verschillende tradities ontstaan. We kunnen daarbij de nadruk leggen op wat ons scheidt en waarin we van elkaar verschillen. We kunnen de sterke punten van onze eigen kerkelijke traditie aanvoeren tegenover de in ons ogen gebreken bij de ander. Maar de traditie van de liefde van Christus vraagt dat we de eenheid vooropstellen en dat we de verschillen zien als rijkdom en als uitdaging om de liefde van Christus waar te maken.

In september van dit jaar wordt de elfde assemblee van de Wereldraad van Kerken gehouden. Thema van deze meerdaagse vergadering in Karlsruhe is: ’De liefde van Christus beweegt de wereld tot verzoening en vrede’.
Het is een oproep aan alle kerken en christenen over de hele wereld, om eensgezind naar de wereld om ons heen, naar onze medemensen, speciaal naar de mensen in nood, om samen te laten zien dat we voor de liefde van Christus alles over hebben. Vanwege de eigen tradities zijn we om die  te behouden vaak voornamelijk nog bezig met behouden. Maar de kerk is in de wereld gezonden om de blijde boodschap te verkondigen. Paus Franciscus heeft het beeld geïntroduceerd van de kerk als een veldhospitaal waar gewonden worden binnen gedragen en verzorgd vanuit een wereld die gewond is.

“De liefde van Christus beweegt de wereld tot verzoening en vrede” is het thema van de assemblee in  Karlsruhe. Als wij als kerken en als christenen zelf leven vanuit de eenheid en liefde van Christus, dan helpen we de wonden van de wereld door onrecht, zonde en schuld, verzorgen en helen. Ook binnen de kerk. Dan zullen we zelf de eeuwige  troost en de genade van God ervaren waarover Paulus spreekt.

De assemblee is ook aan de christenen in Nederland een uitdaging om samen na te denken over de vraag wat de bevrijdende boodschap van het evangelie voor mensen nu kan betekenen, in een wereld die gekenmerkt wordt door ongelijkheid, door conflicten, door groeiend populisme, door bedreiging van het klimaat en door vervreemding. Hoe kunnen wij er, op onze plek en in onze omgeving, aan bijdragen dat de wereld menselijker wordt? Hoe kunnen wij, geïnspireerd door de liefde van God voor de wereld, die zichtbaar is geworden in de liefde van Jezus Christus overleveren en doorgeven aan anderen, dichtbij en ver weg, en zo van de aarde een liefdevol huis maken?

Christenen in Nederland staan allemaal op de één of andere manier, bewust of onbewust in de traditie van het geloof in Christus dat de Heilige Willibrord met zijn metgezellen  is komen verkondigen, waar hij voor stond en waarvoor hij alles heeft overgehad.

Het is de traditie van de liefde van Christus, van het eeuwige leven voor God dat ook ons alles waard is,  de levende overlevering van alle heiligen die ons zijn voorgegaan. De oecumene van het hart die alle heiligen verbindt. Traditionalisme is het dode geloof van de levenden. Traditie is het levende geloof van de doden, aldus de Slowaakse-Amerikaanse theoloog Jaroslav Pelikan.

Moge de Heer naar het woord van Paulus onze harten neigen tot de liefde van God en de standvastigheid van Jezus Christus. Moge we daardoor bevestigd worden in ons gemeenschappelijk christelijke geloof  in dat onze God geen God van doden is maar van levenden. Amen

Martin Los, emeritus-pastoor, bisschoppelijke gedelegeerde voor Oecumene aartsbisdom Utrecht

Voorbede zondag 13C

Pr. Laten we vol vertrouwen bidden tot God voor de noden van kerk en wereld en alles wat ons persoonlijk ter harte gaat

Lector: Voor de kerk die het rijk van God mag verkondigen en met vreugde de mensen mag uitnodigen de vrijheid en de ruimte die Jezus Christus schenkt, binnen te treden
Laat ons bidden
Heer onze God, wij bidden U, verhoor ons                                                         

Lector: voor alle gelovigen: dat zij de vrijheid van Gods kinderen van harte beleven, en enthousiast mogen meewerken aan het rijk van God in deze wereld in het leven van alledag
Laat ons bidden:
Heer onze God, wij bidden U, verhoor ons

Lector: voor de vluchtelingen en daklozen die geen plek hebben om hun hoofd neer te leggen: dat zij dagelijks mogen ontdekken dat God voor hen zorgt, en dat zij medemensen mogen ontmoeten die hen helpen en gastvrijheid verlenen
Laat ons bidden:
Heer onze God, wij bidden U, verhoor ons

Lector: om een einde aan de oorlog in Oekraïne, aan geweld, terreur en burgeroorlogen in de wereld, en om vrede en eenheid voor de landen in Europa
Laat ons bidden: Heer onze God, wij bidden U, verhoor ons

Lector: voor de zieken en eenzamen en allen die door verlies en tegenslag getroffen zijn: dat zij door vertrouwen op God en de liefde van Christus zich gesterkt mogen weten en gesteund door zorg en begrip van mensen om hen heen
Laat ons bidden:
Heer onze God, wij bidden U, verhoor ons

Eventueel: aanvulling intenties eigen geloofsgemeenschap gevolgd door Stil gebed

Slotgebed voorbede:

God, onze barmhartige Vader, verhoor onze gebeden uit liefde voor uw mensen, uw wereld, uw kerk. Zend arbeiders voor de oogst en moge uw koninkrijk onstuitbaar komen. Door Christus onze Heer. Amen.

Communicatieblad Overeen (vanaf 15 september)