In een volle St. Georgkerk in het centrum van Schmalkalden werd een oude traditie van het gddsdienstgesprek voortgezet. Karl Kardinaal Lehmann en bisschop Martin Hein gingen onder leiding van journalist Uwe Michelsen met elkaar in gesprek over de Schmalkaldische Artikelen (1537) van Martin Luther. Met dit gesprek werd een tweedaags wetenschappelijk sympsosium geopend.
Viering of herdenking?
In het gesprek werd het thema van het symposium verhelderd: profiel en afbakening. In de Schalkaldische Artikelen heeft Luther op zeer scherpe wijze de positie van de Reformatie verwoord. Dit betekende tegelijkertijd dat de positie tegenover de Katholieke Kerk duidelijk werd afgebakend. Terugkijken op 475 jaar Schmalkaldische Artikelen is vanuit oecumenisch gezichtspunt niet gemakkelijk. Een evangelisch historicus noemde de Schmalkaldische Artikel onlangs ‘het pijnlijkste belijdenisgeschrift’. Martin Hein sprak dan ook liever over de werkingsgeschiedenis dan van een successtory. Tegelijkertijd hield hij vast dat de Schmalkaldische Artikel de wezenlijke zaken wel aan de orde hebben gesteld. Kardinaal Lehmann onderkende het belang van de aandacht voor de Schmalkaldische Artikelen waar niet zomaar aan voorbij gegaan kan worden. Ook zei hij dat het eerste deel waarin Luther uiteenzet waarover geen discussie nodig is, in onze geseculariseerde tijd belangrijk is. Hier gaat het over de fundamentele uitgangspunten van het geloof in de Drieene God en over de menswording. Bisschop Hein zei dat er door de Reformatie twee verschillende kerkordes, een katholieke en een protestantse, zijn ontstaan die beide in de vroege Kerk zijn geworteld. De Evangelische Kerk is de vroege Kerk die door de Reformatie is gegaan.
Pausschap
Veel aandacht ging uit naar het pausschap. Kardinaal Lehmann relativeerde de betekenis van de grove kritiek van Luther op het pausschap met de opmerking dat tijdgenoten zoals Melanchton het daarmee eigenlijk niet eens waren. Deze passages zijn een grove vorm van polemiek. Bisschop Hein wees in de lijn van Luther een pausschap op grond van goddelijk recht af, maar zag wel iets in een paus als woordvoerder van alle christenen, maar dan wel binnen Evangelische Kerkorde.
Wat als?
Op de vraag wat hij als eerste zou doen als hij paus zou zijn antwoordde bisschop Hein dat hij een oecumenisch concilie zou organiseren. Kardinaal Lehmann antwoordde op de vraag wat hij zou doen als hij Luther zou zijn dat hij dan een theologisch gesprek zou organiseren over Eucharistie en Avondmaal. ‘De opmerkingen in de Schmalkaldische Artikel over de mis hebben we meer gekwetst dan de opmerkingen over het pausschap’.
Voor een uitvoerige impressie van het gesprek met foto’s zie de site van de Evangelische Kerk van Kurhessen Waldeck