Heeft de Kerk nog toekomst? En hoe staat het met de oecumenische opdracht? De zestien auteurs van de onlangs gepresenteerde bundel Eén maar anders twijfelen daar niet aan. Enthousiast en met overtuiging presenteren ze hun visie op de Kerk van morgen waarin ze (zich)zelf willen investeren.
Ieder artikel opent met een grote foto van de auteur, recht in de camera kijkend en met opgeheven vinger. Vrolijke en vastberaden gezichten. Het initatief tot de bundel ging uit van Martijn Arnoldus (1978), zelf betrokken bij het Evangelisch Werkverband van de Protestantse Kerk in Nederland dat vooral missionair actief is. Uit de breedte van de Kerk heeft Arnoldus leeftijdgenoten bereid gevonden om hun visie op de toekomst van de Kerk onder woorden te brengen. De auteurs, twintigers en dertigers, zijn afkomstig uit verschillende geloofstradities en allemaal actief over kerkmuren heen. Vanuit hun eigen achtergrond geeft iedere auteur een visie op christelijke eenheid. In de bundel komen zeven thema’s aan de orde: missie, culturen, nieuwe expressies, tradities, generaties, participatie en persoonlijke ontmoeting. Thema’s waarmee volgens Arnoldus deze generatie praktisch aan de slag kan. Dat missie bovenaan de lijst prijkt is zeker niet toevallig. Meerdere auteurs in de bundel hebben een sterke drive om het Evangelie persoonlijk uit te dragen.
Netwerken
Het is boeiend om deze verhalen van de jonge mensen te lezen. Ik spiegel me eraan en ben benieuwd naar hún motivatie, inzichten en argumenten. Hoe houden zij zich als christen staande in onze seculiere tijd die op alle generaties – ook op jongeren – een grote zuigkracht uitoefent. Uit de meeste artikelen komt naar voren dat de scheiding tussen de kerken voor de jonge generatie geen grote betekenis meer heeft. Voor Inger van Nes (PKN, 1986) bijvoorbeeld is eenheid vanzelfsprekend. Het mag zo zijn dat er op het niveau van leerstellingen, synodes en bijbelinterpretatie nog geen eenheid is, maar in de praktijk wordt de eenheid onder invloed van verschillende factoren geschonken. Van Nes pleit vanuit haar Amsterdamse ervaring voor nieuwe kerkvormen en netwerken en lijkt weinig op te hebben met traditionele kerkverbanden.
Traditie
Twee auteurs, Jutta Eilander (OKK) en Christel Kerssens-van der Pijl (RKK), bieden hieraan enig tegenwicht. Jutta Eilander verheldert het onderscheid tussen de Traditie van de ene Kerk en de tradities van de kerken en pleit voor een dynamische opvatting van tradities die in beweging zijn en waarin steeds weer teruggekoppeld wordt naar de ene Traditie. Respect voor elkaars tradities en vernieuwing van kerkelijke tradities worden daardoor mogelijk. Christel Kerssens-Van der Pijl laat zien dat persoonlijk geloof niet in tegenspraak hoeft te zijn met een verdiept besef van de betekenis van tradities. Het goed leren kennen van verschillende geloofstradities vindt zij juist van belang om tot een verdiept geloof te komen om het vervolgens uit te dragen.
Eén maar anders
Het is mogelijk dat de bundel een verandering in het tij van de oecumenische beweging markeert. De tijd dat er in de oecumenische beweging hoop was op een spoedig herstel van de eenheid van de kerken ligt lang achter ons. Dat was misschien even zo in de jaren zestig van de vorige eeuw. Het is duidelijk dat de kerken op basis van de gevoerde oecumenische dialogen de beslissende stappen daartoe nog niet kunnen zetten. Dat neemt niet weg dat het op de komende Assemblee van de Wereldraad in Busan (Korea 30.10 – 8.11.2013) opnieuw een belangrijk aandachtspunt is. In de afgelopen decennia lag het accent in de oecumenische beweging dan ook meer op het bijzondere van de veelkleurigheid en de diversiteit van de christelijke tradities dan op het zoeken naar een vorm van kerkelijke eenheid. De jonge auteurs lijken hieraan voorbij te zijn en zien vooral de cesuur met de moderne seculiere wereld. Belangrijker dan de onderlinge verschillen tussen kerkelijke tradities is voor hen dat zij door hun verbondenheid in Christus één, maar ook anders dan de wereld zijn. Dat zelfverstaan ligt ook aan de basis van hun missionaire roeping die in deze bundel wordt uitgedragen.
Een maar anders, De volgende generatie en de toekomst van de Kerk, 2012 Ark Media. ISBN 9789033800108, www.arkmedia.nl prijs: € 17,50
Foto: Christel Kerssens-van der Pijl