Syrië, de oorlog en de christenen

Siria map

De Vredesweek 2013 werd gehouden van zaterdag 21 tot en met zondag 29 september. Dit jaar stond hij in het bijzonder in het teken van Syrië en de vreselijke burgeroorlog (sinds mrt 2011) daar. Met name op de twee zondagen in de Vredes’week’ werd er in vieringen (meer of minder) aandacht aan het thema van de vrede besteed.

Syrië heb ik zelf tussen 1978 en 2008 zo’n 8 keer bezocht. Het land en zijn mensen hebben altijd een bijzondere plek in mijn hart gehad. Voor het regiem – een regelrechte dictatuur – heb ik altijd, zacht gezegd, minder sympathie gehad. Op een uitbarsting in het schijnbaar rustige Syrië kon je wachten. Té veel mensen voelden zich onderdrukt

Godsdienstvrijheid

Het moderne Syrië kende nooit geloofsonderdrukking. Christenen kunnen in het Syrië van Assad vrijelijk hun geloof belijden. Kerken ontvangen (net als de andere godsdiensten) staatssteun. Op dit punt heeft men zich altijd gelukkig geprezen met zoveel godsdienstvrijheid. Dat is op sommige plekken wel anders in het Midden-Oosten. Door de burgeroorlog is de situatie voor de christelijke gemeenschap in Syrië drastisch veranderd.

Vieringen in de Vredesweek rond Syrië

Rond het thema van vrede in Syrië en de positie van de christenen daar, heb ik aan twee vieringen op de achtereenvolgende zondagen mee kunnen werken:
– In mijn eigen geloofsgemeenschap in Den Bosch, de katholieke Johannes van Damascusgemeenscap van de Byzantijnse ritus in de Catharien-kerk daar, verzorgde ik samen met anderen de Byzantijnse Metten op zondagochtend 22 september en hield er aan het begin een inleidend woord over Syrië. Gebeden en teksten uit de liturgiekrant van de Vredesweek hadden we zo organisch mogelijk in de oeroude orde van dienst van de Byzantijnse morgendienst geweven. 
– Gisteren, 29 september, de tweede zondag in de Vredesweek 2013, was ik uitgenodigd om als medewerker vandelft gekruiside vredesduif de Katholieke Vereniging voor Oecumene de overweging te houden in de Woord-en Communieviering om 10.30 uur in de Adelbertuskerk te Delft (voor uitgesproken tekst zie: overweging) . Het was geen tekst die ik in de voorafgaande week eventjes uit mijn mouw schudde. Weerbarstige materie. Een van de zaken die ik dan ook in de overweging naar voren bracht, was dat de situatie in Syrië in het algemeen en die van de christenen in het bijzonder uitermate gecompliceerd en ondoorzichtig is. Dit liet ik zien aan de hand van vier christenen uit Syrië die (deels) verschillenden posities innemen ten opzichte van de opstand: Paolo Dall’Oglio SJ, Fadi Hassilo SJ, Frans van der Lugt SJ en de predikant van een protestantse kerkelijke gemeente in Syrië: drie jezuïeten en een dominee uit dit door burgeroorlog geteisterde land.

Uit de vele reacties na de dienst was duidelijk dat mensen zich nu  iets meer konden voorstellen bij wat er in de Syrische burgeroorlog aan de hand is en bij de moeilijke positie van de christenen daarbinnen. Tijdens de koffie heb ik nog met enkele parochianen over het thema doorgepraat.

Diplomatieke lichtpuntjes

Op deze maandag 30 september berichtten de kranten over het vriendelijke telefoontje tussen VS-president Obama en de Iraanse president Rohani. Iran steunt Assad. Samen met de onderling door Rusland, Amerika en Syrië afgesproken onttakeling van Syrië’s chemische wapenarsenaal zou dit een tweede diplomatieke lichtpuntje aan de donkere hemel van Syrië’s burgeroorlog kunnen zijn. Als dit zaadjes zouden zijn voor vredesbesprekingen i.p.v. de continuering van de uitzichtloze militaire strijd, dan is dit ook voor de klem zittende christenen van Syrië een goed vooruitzicht op vrede.

Foto’s
– Syrië (Foto: Wikimedia Commons)
– Nog is de vredesduif gekruisigd, in Syrië en elders in de wereld. Beeld in de Adelbertuskerk te Delft, erachter zeven brandende kaarsen van de Vredesweek 2013. (Foto: L. v. Leijsen)