De A.A. Brediusstichting werd in 1981 opgericht door de theoloog en musicoloog A.A. Bredius (1903-1982). Bredius woonde van 1966 tot aan zijn overlijden op kasteel Hernen, nu de bakermat van de naar hem genoemde stichting, en verzamelde het overgrote deel van de boeken die nu de kern van de collectie van die stichting vormen. Met de oprichting van zijn stichting beoogde Bredius zijn grote liefde, de Oost- en Zuidoost-Europese wereld en delen van het Midden-Oosten waarop de Byzantijnse cultuur van grote invloed geweest is, onder de aandacht te brengen van een publiek dat bestaat uit meer dan alleen wetenschappers en specialisten.
De terreinen waarop de stichting actief is hebben alles te maken met haar stichter. Bredius was een vergeestelijkt, zoekend mens die na lang zoeken een spirituele thuisbasis vond in de Byzantijnse kerk. Als musicoloog vond hij van de sacrale muziek, zoals wij die in het Westen kennen, een voor hem veel oorspronkelijker variant: de Byzantijnse kerkmuziek waarin de gehele mystieke wereld van het vroege christendom in het nabije Oosten haar sporen hoorbaar achtergelaten had. Een van de weinigen die zich met deze betrekkelijk onontgonnen tak van de musicologie bezighield was Egon Wellesz, een Weense hoogleraar en de grondlegger van de serie ‘Monumenta Musicae Byzantinae’. Bij hem verdiepte Bredius zich in de Byzantijnse musicologie, een studie die hij later voortzette in Berlijn.
Muziek die in een bepaalde traditie wortelt, kan uiteraard niet gezien worden en nog minder bemind, los van die traditie, en deze is zeer veelomvattend: de vroeg-christelijke wereld van het Nabije Oosten en Klein-Azië; de Byzantijnse wereld, geschoeid op Latijns-Griekse leest en verrijkt met het geestesgoed van omringende, oeroude volkeren en tradities; de enorme invloedssfeer van dit middeleeuwse rijk; haar volkomen eigen ontwikkelingsloop en haar rijke geschiedenis; de zeker voor een westerling mystieke Byzantijnse liturgie waarop het Byzantijnse hofritueel van grote invloed geweest is; de Byzantijnse kerk met haar duidelijk Griekse en Slavische variant; en het Byzantijnse geloofsleven, dat veel meer dan elders, vooral door het contemplatieve en ascetische leven van de monniken bepaald werd. De belangstelling van Bredius voor de Byzantijnse kerk werd nog ondersteund door zijn huwelijk met een Russische vrouw die afkomstig was uit een religieus milieu. En natuurlijk, met de Byzantijnse kerk zijn iconen, fresco’s en mozaïeken onlosmakelijk verbonden en met deze sacrale kunstvormen de levens van de vele, vooral in het Oosten vereerde heiligen.
De sociaal-culturele, religieuze en politieke scheidslijn die ook heden nog door Europa loopt is mede een gevolg van de tegenstellingen die zich in de loop der eeuwen steeds scherper aftekenden tussen de Byzantijnse en de Latijns-christelijke wereld. Centrale doelstelling van de Brediusstichting is daarom het stimuleren van belangstelling en vooral begrip voor het cultuurhistorische Byzantijnse erfgoed en dat deel van de wereld dat ook heden ten dage nog altijd zichtbaar gevormd geschoeid is op dat erfgoed. Aldus levert de A.A. Brediusstichting – misschien indirect – een bijdrage aan oecumene.
De activiteiten van de stichting behelzen het organiseren van studiebijeenkomsten, symposia, lezingen en taal- en religiecursussen op het terrein van de Byzantijnse musicologie en sacrale kunst, het oosters-christendom en geschiedenis van het Byzantijnse Rijk en de cultuur en geschiedenis van de gebieden waar dat rijk van invloed is geweest. De acta van de in Hernen gehouden symposia worden gepubliceerd en indien mogelijk stimuleert de stichting financieel en anderszins onderzoek van derden. Aan inhoudelijk verwante instellingen stelt zij haar ruimtes regelmatig ter beschikking. Voor het programma zie www.brediusstichting.nl