In 2017 zullen protestanten en katholieken samen terugblikken op het begin van de Reformatie in 1517. Deze herdenking zal anders zijn dan alle voorgaande eeuwfeesten omdat de verhoudingen tussen de kerken dankzij de oecumenische dialogen van de afgelopen 50 jaar wezenlijk veranderd zijn. Gedeeld wordt ook het besef dat de kerken in de 21e eeuw voor dezelfde, grote uitdagingen staan.Ten behoeve van een oecumenische herdenking van het begin van de Reformatie publiceerde de Luthers/Rooms-Katholieke Commissie voor Eenheid in 2013 het document From Conflict to Communion. De tekst is inmiddels in 11 talen vertaald. De Nederlandse vertaling kwam tot stand op initiatief van de gezamenlijke werkgroep van de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerk in Nederland die werkt aan de voorbereiding van de oecumenische herdenking van de Reformatie in Nederland. De Katholieke Vereniging voor Oecumene verzorgde de uitgave. U kunt het boekje digitaal lezen door te downloaden.
Samenvatting
‘Van Conflict naar Gemeenschap’ bestaat uit zes hoofdstukken. In het Voorwoord en inleidende hoofdstuk I wordt verhelderd waarom het karakter van de herdenking in 2017 anders zal zijn dan eerdere herdenkingen. De oecumenische toenadering en de mondiale en seculiere context bepalen de kaders waarbinnen de herdenking zal plaats vinden. De oude, vanzelfsprekende samenhang tussen kerk en cultuur bestaat op veel plaatsen niet meer, nieuwe bewegingen voor gestelijke verandering en vernieuwing zetten nieuwe accenten die veel van de oude confessionele controverses achterhaald doen lijken.
In de oecumenische relatie tussen katholieken en lutheranen draait het om twee grote onderwerpen: de visie op de geschiedenis en een aantal leeropvattingen.
In de hoofdstukken twee en drie wordt een aantal historische thema’s voor het voetlicht gebracht. Historisch onderzoek, met name ook het katholiek Lutheronderzoek in de twintigste eeuw, heeft geleid tot nieuwe benaderingen van Maarten Luther en de Reformatie (hoofdstuk II). Dat onderzoek is de basis voor een gezamenlijke historische schets van de ontwikkelingen die tot de Reformatie geleid hebben en van de pogingen om de breuk te voorkomen of te overwinnen (hoofdstuk III).
In hoofdstuk IV wordt de groeiende overeenstemming over een aantal leerstukken (Rechtvaardiging, Eucharistie, Ambt, Schrift en traditie) beschreven die dankzij de oecumenische dialogen is bereikt. Aan deze beschouwingen gaan enkele paragrafen over Maarten Luthers middeleeuwse achtergrond en zijn wortels in de laat-middeleeuwse mystieke traditie vooraf.
HoofdstukV ‘Geroepen tot gezamenlijk herdenken’ wijst op de doop als grondslag voor eenheid en gezamenlijk herdenken en op het Evangelie als gezamenlijke bron van vreugde. In het tweede deel van dit hoofdstuk wordt zowel door lutheranen als door katholieken spijt en bedroefdheid uitgesproken voor fouten en zonden in het verleden. Met name worden van beide zijden de zonden jegens eenheid beleden.
In het laatste hoofdstuk VI worden vijf oecumenische imperatieven gepresenteerd die veel kunnen bijdragen aan een vitale en hechte verbondenheid tussen katholieken en lutheranen in geloof en leven.
Nederlandse context
Ook in Nederland staat een oecumenische herdenking van het begin van de Reformatie op de agenda van de kerken. Vanuit het moderamen van de Protestantse Kerk in Nederland en de Rooms-Katholieke Bisschoppenconferentie werd hierovoor een gezamenlijke werkgroep ingesteld. In het Voorwoord bij de Nederlandse uitgave doen mgr. Van den Hende, bisschop-referent voor oecumene en mw. ds. Verhoeven, president van de Evangelisch-Lutherse Synode van de Protestantse Kerk in Nederland de oproep om deze tekst met aandacht te lezen.
Op vrijdagmiddag 6 november 2015 wordt in de Lutherse Kerk van Woerden een studiemiddag over de oecumenische herdenking van de Reformatie georganiseerd.
Wilt u Van Conflict naar Gemeenschap in andere taal lezen, klik dan hier