Het was een leerzaam en genoeglijk symposium dat op zaterdagmiddag 10 maart in de Maastrichtse Bonbonnière, een plaatselijk theater, werd gehouden. Centraal stond een al even Maastrichtse persoonlijkheid, Sint Servaas, ’s Neerlandse eerste bisschop. Minder bekend was hetgeen men kon opmaken uit de titel van het symposium, ‘Sint Servatius de Armeniër’.
Dat de patroonheilige van Maastricht een Armeniër was, is al sinds jaar en dag een uitgemaakte zaak voor de Armeense gemeenschap in de Limburgse hoofdstad. De gemeenschap kent thans zo’n 200 gezinnen volgens de plaatselijke Armeense Stichting Ani. Het was deze stichting ook die het symposium had georganiseerd. Er waren veel deelnemers, met name hoge gasten als mgr Norvan Zakarian, Armeens-apostolisch aartsbischop van Parijs, de bisschoppen van Roermond en Hasselt, de ambassadrice van Armenië en minister Gerd Leers van Immigratie, Integratie en Asiel.
Er is veel gezegd die middag, met name in de boeiende lezingen. Dr. Régis de la Haye, kerkhistoricus en diaken van de Onze Lieve Vrouwe-kerk in de stad, beet de spits af met zijn lezing ‘Sint Servatius, zijn nalatenschap en de overlevering’. Hij moest concluderen dat buiten gegevens van geruime tijd ná diens leven er maar bar weinig concreet over de figuur Servatius bekend is. Maar er was al meer bekend aan de tweede spreker, Maxime K. Yevadian van de Universiteit van Lyon, die op grond van wat ‘circumstantial evidence’ genoemd zou kunnen worden, Servatius in de eerste helft van de IVe eeuw plaatst, binnen de adellijke familie Servandzt uit het oude koninkrijk Groot-Armenië. Het boek dat Maxime K. Yevadian samen met Georges K. Khayiguian (†) schreef , Saint Servatius d’Arménie. Premier évêque de Maastricht werd later op de middag aan minister Leers aangeboden.
De twee armenologen, professor Theo van Lint (Oxford) en professor Joseph Weitenberg (Leiden), gingen in hun lezingen in op de sociale, culturele en literaire ontwikkelingen van de Armeniërs respectievelijk op de ontwikkelingen van de Armeniërs in Nederland. Weitenburg onderstreepte voor Servatius’tijd en voor nu het behoren van Armeniërs en Nederlanders tot één cultuurkring. Er wonen in Nederland nu zo’n 9.000 Armeniërs en ze woonden hier te lande al vanaf de Gouden Eeuw.
Professor Teule ging in op de hedendaagse ontwikkelingen en problemen van de christenen in het Midden-Oosten. Hij vond dat de zogeheten ‘Arabische lente’ (sinds begin 2011) nog niet veel goeds voor de midden-oosterse christenen had opgeleverd. Hij zag op het moment in Syrië groepen criminelen misbruik maken van het machtsvacuüm dat is ontstaan als gevolg van de opstand tegen het Assadregime. Een scenario dat in het Irak van na Sadaam Hoessien in minder dan 10 jaar tijd tweederde van de christenen het land deed ontvluchten. Teule formuleerde enkele voorwaarden waaraan zowel midden-oosterse christenen als moslims moeten voldoen om een blijvende presentie van christenen in de samenleving van het Midden-Oosten te garanderen.
Tijdens het symposium brachten Nederlandse Armeense musici enkele muziekstukken van Armeense componisten ten gehore. De zeer herkenbaar ‘westers’ klinkende klanken lieten iets doorschemeren van het feit dat Armeniërs cultureel gezien Europeanen zijn, een bevestiging in klank van Weitenburgs woorden eerder die middag. Een geslaagde middag, van kennismaking en ontmoeting met de Armeniërs in ons land.
Leo van Leijsen is theoloog en medewerker Oosterse Kerken van de Katholieke Vereniging voor Oecumene.