Al meer dan veertig jaar bestaat er een hartelijke vriendschap tussen het bisdom ‘s-Hertogenbosch, de Protestantse Kerk van Zuid-Nederland en de Evangelische Kerk van Kurhessen Waldeck. Het contact ontstond eind jaren zestig op Duits initiatief. Ieder jaar vindt in de week van Pasen in Duitsland of Nederland een meerdaagse oecumenische ontmoeting plaats. Het is ieder jaar weer een boeiende en mooie ontmoeting.
Dit jaar werd de bijeenkomst gehouden in Brotterode en Schmalkalden in het Oost-Duitse deel van Kurhessen Waldeck. In Schmalkalden schreef Maarten Luther in 1537 in opdracht van de vorst zijn Schmalkaldische Artikel, een polemisch geschrift waarin hij op een radicale manier stelling betrok tegen katholieke opvattingen over onder andere het pausschap en de mis. De tekst liegt er niet om en verschillende leden van de delegatie van de Protestantse delegatie uit Nederland vroegen zich zelfs af of het wel zo’n goed idee was om aan de Schmalkaldische Artikel aandacht te besteden. Dat zou de verhoudingen alleen maar op scherp kunnen zetten.
Familiecentrum
De ontmoeting vond plaats in het Familiecentrum in Brotterode, een klein dorpje iets ten noorden van Erfurt. Na de Wende werden de kerkelijke gemeenten in deze streek op eigen verzoek opnieuw opgenomen in de kerk van Kurhessen Waldeck. Daarmee werd een oude situatie hersteld. In Brotterode verwierf de kerk een militair sportcomplex dat in twintig jaar is omgebouwd tot een centrum waar gezinnen met alleenstaande ouders op verhaal kunnen komen. Het is een prachtige streek waar in de zomer heerlijk gewandeld kan worden en in de winter geskied.
Vanuit Brotterode werd een bezoek gebracht aan het schilderachtige Schmalkalden met de prachtige oude kerk in het centrum. Dekan Burkhard, kerkhistoricus aan de universitet van Marburg, hield een indrukwekkend college over de politieke achtergronden van de Schmalkalidische Artikel. Zijn these was dat dit geschrift van Luther dat door de Evangelische Kerk van Kurhessen Waldeck nooit als belijdenisgeschrift is aanvaard vanuit uit zijn politieke context moet worden verstaan. Het doel was om voor de Schmalkaldische Bond onder leiding van Sachsen een grotere vrijheid te verwerven binnen het Keizerrijk. Een leerzame lezing omdat we geneigd zijn – zeker 475 jaar later – de theologische tekst op zichzelf te verstaan.
Symposium
Van 21 tot 23 juni zal in Schmalkalden nog een symposium gehouden worden over de Schmalkaldischen Artikelen waar ook de oecumenische implicaties aan bod zullen komen. Aan de vooravond van dat symposium zal een debat gehouden worden tussen bisschop Martin Hein van de Kerk van Kurhessen Waldeck en kardinaal Karl Lehmann. Een spannend vooruitzicht!