Snow City, zondag 19 april 2015
Maandag 6 april jl. vertrok ds Paul, protestants geestelijk verzorger bij de krijgsmacht en als zodanig verbonden aan een luchtmachtbasis in Nederland, naar het Arabische Midden-Oosten. Daar bestrijdt de Nederlandse luchtmacht samen met andere landen IS, ‘Islamitische Staat’.Paul neemt de geestelijke verzorging van het ondersteunend militair personeel voor zijn rekening. Iedere zondag doet hij verslag.
“De tijd gaat snel, gelukkig maar. Er gebeurt niet veel, wel goede gesprekken en veel lol. Bovendien wandel ik nog steeds dagelijks en heb ik gisteren zelfs een lesje core-stability bijgewoond. Op de mat allerlei ingewikkelde oefeningen doen die goed zijn voor je romp en ledematen. Ik moet zeggen dat ik niet zo’n fan ben van de liturgie die bij de sporttent hoort: luide muziek, opzwepende aanmoedigingen, ingewikkelde apparaten, rekken vol gewichten en buitengewoon veel tatoeages et cetera. De ‘sportspier’ is de hogepriester die onze inspanningen nauwlettend volgt en onze aanwezigheid afvinkt. D’r worden me daar wat calorietjes verbrand. Ik was in ieder geval kapot na een half uur oefening op de mat. Maar ja, je weet maar nooit waar dit goed voor is….
Fabs
“De verhuizing uit de tenten naar fabs (prefab-huisjes) is goed bevallen. Heerlijk ruimte voor jezelf. Rust is belangrijk, je even kunnen terugtrekken uit de meute. Ik slaap als een roos. We hebben een prachtige compound met grote hekken rondom. Snow City! Met zelfs een echte burgemeester, iemand die ternauwernood zijn functie aankan. Deze man is goed in huishoudelijke zaken, zoals sleutels en de post. Geknipt voor de functie hoofd interne dienst (HIT). Echter hij moet daarnaast zorgen dat de nieuwbouw correct wordt opgeleverd. Helaas, hij heeft de ballen verstand van infra-zaken. Arme man overschreeuwt zich dikwijls, tot grote ergernis van velen.
Er zijn gelukkig prima voorzieningen qua douches en wc’s. We vragen ons wel af hoe lang het goed gaat. Door de slechte afwerking van de fabs en de voortdurende geseling door de elementen van wind en stof vervuilt de boel snel..
Veilige plaats
“Afgelopen donderdag (16 april, red.) mijn viering gehouden in de nieuwe tent. Een echte evangelisatietent lijkt het wel, een chapel. Zowaar nu met 9 mensen samen.
Aan de orde het verhaal over de ontmoeting tussen Mozes en zijn schoonvader Jethro (Exodus 18). Twee leidinggevenden die elkaars stijl van leidinggeven uitwisselen. Elkaar in vertrouwen nemen. Dankzij de raadgevingen van stamhoofd Jethro weet de man Gods Mozes de ongeorganiseerde slavenbende om te bouwen tot een goed geoliede guerrillabeweging. De gevluchte slaven organiseren zich als een krijgsmacht. Met eenheden van 1000, 100, 50 en 10 personen. De stammen van Israel vormen samen een legerkamp, rondom het mobiele heiligdom. Mozes wordt een warlord. Ik denk aan Ernesto Che Guevara. Interessant om vanuit nomadisch perspectief te kijken naar het woestijnverhaal. Vooral in deze omgeving, het Midden Oosten. Bedoeïenstammen die rondtrekken. Motto: Vossen hebben holen, vogels hebben nesten, maar een mensenkind heeft geen plek om het hoofd neer te leggen.
Het kamp moet een veilige plaats zijn, waar geen plaats is voor onheil, onreinheid en kwaad. Je zou kunnen zeggen dat het nomadenkamp een soort Snow City wordt. En omgekeerd. Wij zijn net zo georganiseerd, met een geheel in kleinere delen. Ook wij proberen op die postzegel het leven goed te laten zijn. Wat vuil is of niet thuishoort in ons midden wordt geweerd, over het hek. Ons kampje lijkt wel een soort paradijsje. Met een moraal: doe aan de ander, hetgeen je wilt, dat aan jou geschiedt.
Vertrouwen
“In en rond dat paradijsje is het belangrijk dat je elkaar vertrouwt. Nomaden hebben vaak kuddes kleinvee die meetrekken. Nomaden zijn herders. Wanneer je dus zegt dat God een herder is, dan vormen wij zijn kudde. De Heer is mijn herder. Dan is God een soort nomade. Zijn wij dan schapen die braaf doen wat de herder van ons verlangt? Als schaap is het handig om bij de herder te blijven. Je moet erop vertrouwen dat de herder de weg wijst en je ’s nachts een slaapplaats biedt. In de schaapskooi, bij het vuur. Overdag groene weides en vers water. Wij zijn geen volgzame schapen, maar herders voor elkaar. Wij gaan elkaar voor. Wij dragen zorg voor elkaar. Dat is het verschil.
In dit geheel is het van belang dat er vertrouwen is, over en weer. Dat is de les die Mozes aan zijn schoonvader leert. Vertrouwen dat God de herder van mensen is, die meetrekt en trouw de wacht houdt. De Eeuwige die ons leert keuzes te maken in ons leven, die ons kracht geeft om tegenslagen het hoofd te bieden, die ons opdraagt om voor elkaar op te komen. En juist in de woestijn komt het erop aan.
Nomadisch perspectief
“Overigens schijnt het woord nomos (Grieks voor wet) te maken te hebben met nomaden. In hetzelfde taalveld. Het betekent dan zoiets als een wet die geldig is voor een bepaalde streek. Die streek of dat gebied waarin de nomade rondtrekt. Een Franse filosoof, Deleuze, roept op tot nomadisch denken, voortdurend in beweging zijn. Lenig denken.
Soms denk ik wel eens dat ik een religieuze vorm van Gilles de la Tourette heb. Een exoot. Mensen vragen zich af wanneer ik normaal praat en lol maak, hoe zich dat verhoudt tot mijn professie als prediker? Of beter gezegd: hoe kan die dominee ook zo goed normaal doen? God zij dank – doe normaal!
Ik kan het niet laten om voortdurend te spreken vanuit Bijbelse beelden en taal. Dat is mijn referentiekader. Dikwijls verfrissend naast de militaire mindset, me dunkt. Maar dat leidt vaak tot hilarische gesprekken en Babylonische versprekingen. De grootste lol heb ik met de dokter. Die is ook niet voor een gat te vangen. Daaromheen klontert zich een groepje gezellige militairen. We denken zelfs aan een soort tv-serie: Dad’s Army nieuwe stijl, in een mix met M.A.S.H.. De aftandse ambulance lijkt als twee druppels water op de bestelwagen van de slager uit de Britse serie. Een komisch drama rond het zorgstraatje waar de dokter, de dominee en de maatschappelijk werker hun kantoor hebben. Met de burgemeester als boeman.
Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat het denken vanuit nomadisch perspectief me wel weer in een milde vorm van geloofscrisis brengt. Een gezonde vorm, ter geruststelling. Komt door gezichtsvernauwing. Een beperkte blik. Je werkt en leeft op een kleine postzegel in de woestijn. Voor je het weet, heb je een hek in je hoofd. Narrow minded. Daarom goed om tijdens de Keek op de Week te mogen praten, ik heb de afsluiting verzorgd. Preek voor de leek, zo duid ik deze column. Iedere donderdag geeft de commandant informatie over de missie en andere belangrijke zaken, zoals: welke gasten kunnen we verwachten?; verder berichten over veiligheid en inlichtingen. Of uit de sectie personeelswerk.
Zij met ons
“Sinds de komst van de euro staat de smeekbede ‘God zij met ons’ niet meer op ons geld. God is dood. We vragen God niet meer om kaas, boter en eieren. Overbodig geworden. We redden onszelf wel. Het is stil in het universum. Muisstil. (…)
‘Zij met ons.’ Wie dan wel? Om wie smeken wij?
«Amerika – zij met ons»? «Geef ons dagelijks Coca Cola, McDonald’s of Apple»? Op de dollar nog steeds het credo: In God we trust. (…)
Of moet je dichter bij huis smeken: «Brussel – zij met ons»? «Geef ons dagelijks bier, bonbons en bommen»? Leve Manneke Pis!? (…)
Nee, dan ISIS, dat strijdt met het credo: Allah is met ons. Geen gesmeek. Duidelijk. ‘Jihad’ tegen de ongelovigen. Fanatiek. ‘Wij zijn Allah’ lijkt het. Het laatste oordeel is aangebroken. Op leven en dood. (…)
‘Zij met ons’, de smeekbede is veranderd naar een constatering. Zij, hullie, zij daar – zij zijn met ons. Samen met de Amerikanen en Belgen maken we deel uit van de brede coalitie tegen ISIS. Samen vechten voor de vrede. (…) 
Ook het detachement hier op Snow City is een grote oefening in samenwerking, verdraagzaamheid, respect. (…)
De KL – zij met ons. De KMAR – zij met ons. Paresto – zij met ons. CDC – zij met ons. LSS – zij met ons. De vliegers – zij met ons. Zij met ons = wij samen. (…)
Maar wie zijn ‘wij’ dan? De KLu? Leeuwarden? Nee, ‘wij’ zijn uit alle krijgsmachtdelen afkomstig. Van kazernes, kantoren en velden uit geheel Nederland. Mensen met diverse achtergronden en etniciteit. Groningers, Limburgers of Tukkers. Ja, en diep Friezen. (…)
Een grote oefening in ‘samen’. Daar kan de Nederlandse samenleving wat van leren. ‘Zij met ons’ betekent concreet ‘wij’. Je moet het maar kunnen. ‘Samen uit, samen thuis’, luidt de tweede doelstelling van ons detachement. (…)
O, hoor ik nog iemand in de zaal roepen. ‘Zij’, dat zijn toch de vrouwen? De collega’s. De vrouwen zijn met ons mannen mee?! We zijn inderdaad een geëmancipeerd leger. En dat in deze regio. (…)
‘Zij’ – je denkt aan een vrouwelijke god, een godin? Je bedoelt de godin Eros of de godin Diana? Die van de liefde en van de jacht (vd Jagt)? (…)
Zegt iemand: Polly? De papegaai Polly van het 322 squadron? Polly zij met ons. Een goede uitzending, samen!
“Bovenstaande schets met een plaatje van een kunstwerk dat aan de gevel van het stadhuis van Venlo hangt. Een paar woorden in neonlicht: ZIJ MET ONS.
Tot de volgende ‘Keek’!”
Ds Paul
De zondagse verslagen komen om praktische redenen enigszins vertraagd op de website (red.)
Foto’s
– Woestijn in Midden-Oosten.
– ‘Zij met ons’ in voorgevel van stadhuis van Venlo. (Foto’s [met toestemming]: afkomstig van http://www.egbg.nl/, kunstenaar: Martijn Engelbregt, fotograaf: Peter de Ronde)