De situatie voor de oecumene verschilt in het bisdom Roermond, waar ik de gedelegeerde voor de oecumene ben, van die in de andere bisdommen in Nederland. De reden hiervoor ligt in het feit dat het overgrote deel van de christenen die in het bisdom Roermond wonen tot de rooms-katholieke Kerk behoort. Er zijn kleine groepen van christenen van verschillende oriëntaals-orthodoxe kerken, van oosters-orthodoxe kerken en van verschillende protestantste kerkelijke gemeenschappen, bij deze laatste sinds enkele jaren versterkt ook christenen van de Pinksterbeweging.
De contacten tussen de katholieke gelovigen en de christenen van andere christelijke kerken en gemeenschappen zijn over het algemeen goed en hartelijk, in het bijzonder ook tussen de ambtsdragers en voorgangers in de diverse gemeenschappen. Toch speelt de oecumene, vanwege het geringe aantal andere christenen en gemeenschappen, voor het geloofsleven van de katholieken slechts een geringe rol.
Lokale ‘raden van kerken’
Op verschillende plaatsen in het bisdom Roermond, in het bijzonder in de steden bestaat er een lokale ‘raad van kerken’ of een ‘oecumenisch platform’ waaraan de rooms-katholieke Kerk participeert. Vanuit de leiding van het bisdom Roermond is er bewust voor gekozen om niet tot de oprichting van een provinciale ‘Raad van kerken’ over te gaan (het gebied van de provincie Limburg komt overeen met het gebied van het bisdom Roermond).
Jaarlijks is er een gesprek van de bisschop en de gedelegeerde voor de oecumene van het bisdom Roermond met vertegenwoordigers van de classis van de PKN in Limburg.
Er zijn ook euregionale oecumenische contacten (met Duitsland en België) en jaarlijks vindt er een euregionale oecumenische conferentie plaats, meestal rondom een thema van de diaconie. Op lokaal niveau zijn er veel oecumenische activiteiten zoals bijbelgroepen, activiteiten in de gebedsweek voor de eenheid, gebedsdiensten rondom dodenherdenking e.a.
Het werk als bisschoppelijk gedelegeerde
Als bisschoppelijk gedelegeerde ben ik betrokken bij oecumenische activiteiten op het niveau van het bisdom. Af en toe worden vertegenwoordigers van de verschillende raden van kerken en oecumenische platforms uitgenodigd. De opkomst is goed en bijeenkomsten verlopen prettig, maar zijn vooral informeel van karakter.
Verschillende lokale raden van kerken in het bisdom houden mij op de hoogte van hun activiteiten en nodigen mij uit tot deelname bij bijzondere gelegenheden, andere houden geen contact. Vaker krijg ik vragen van priesters/diakens over oecumene (met name over de mogelijkheden voor oecumene in de liturgie, bij voorbeeld bij gemengde huwelijken), of word ik uitgenodigd om een lezing te houden over een onderwerp van de oecumene. Omdat ik docent ben voor oecumene, zowel voor de priesteropleiding als ook voor de opleiding van diakens en pastoraal werk(st)ers, ben ik in de gelegenheid om de toekomstige ‘werkers in het veld’ te attenderen op het belang van de oecumene.
De rol van de Katholieke Vereniging voor Oecumene daarbij
De Katholieke Vereniging voor Oecumene is van groot belang voor mij persoonlijk in mijn functie als gedelegeerde voor de oecumene en als Docent Oecumene. De vergaderingen van het hoofdbestuur van de vereniging, de algemene ledenvergadering en de daarmee verbonden studiemiddag, de vele ontmoetingen en gesprekken die ik vanwege mijn betrokkenheid bij de vereniging heb, zijn voor mij enorm verrijkend en inspirerend. Voor heel Nederland en ook voor het bisdom Roermond is de vereniging het referentiepunt bij uitstek voor de oecumene. Met name de website van de vereniging biedt veel degelijke informatie.
Een concreet voorbeeld van bevordering van de (aandacht voor de) oecumene in het bisdom Roermond is een studiemiddag over het document ‘De kerk. Op weg naar een gemeenschappelijke visie’, van de commissie ‘Faith and Order’ van de Wereldraad van Kerken. Deze studiemiddag werd mede door de vereniging georganiseerd en heeft begin 2015 plaats gevonden in de gebouwen van het bisdom in Roermond. Het was een zeer inspirerende middag die de oecumene onder de aandacht heeft gebracht.
Een “waarachtige oecumenische houding”
Mijn taak als gedelegeerde voor de oecumene, in de bijzondere situatie van ons bisdom, zie ik in het onderhouden van oecumenische contacten in het bisdom en het bevorderen van de aandacht voor oecumene bij de katholieken, bij voorbeeld door te wijzen op de gebedsweek voor de eenheid en op Willibrordzondag. In het bijzonder ligt mij aan het hart de bevordering van het besef dat de oecumene voor alle christenen een belangrijk thema is. Bij alle katholieke gelovigen in ons bisdom en in het bijzonder bij de (tegenwoordige en toekomstige) priesters, diakens, pastoraal werk(st)ers, zou ik een “waarachtige oecumenische houding” (Oecumenisch Directorium nr.70) willen bevorderen.
Dr. B. Hegge, Gedelegeerde voor de oecumene in het bisdom Roermond