In aanwezigheid van een grote schare van familie, vrienden en (oud-)collega’s werd op 25 mei jl. in het kasteel Hernen bij Wijchen het symposium Passie voor de Oosterse Kerken gehouden bij gelegenheid van het 25-jarig dienstjubileum van Leo van Leijsen. Het symposium maakte iets zichtbaar van de langdurige en intense betrokkenheid vanuit de Katholieke Kerk in Nederland bij de Oosterse Kerken.
Vaticanum II
Leo van Leijsen trad op 1 juni 1987 in dienst van het Apostolaat voor de Oosterse Kerken dat toen in Tilburg was gevestigd. Zijn toenmalige directeur en leermeester op het terrein van de Oosterse Kerken, dr. Johan Meijer cssr, vertelde hoe hijzelf ten tijde van het Tweede Vaticaans Concilie tijdens zijn studie in Rome geraakt werd door de nieuwe openheid voor en contacten met andere kerken. Hij benadrukte de rol die anderen daarin gespeeld hebben. Voor hem waren dat kardinaal Augustin Bea sj, bijbelgeleerde en de eerste voorzitter van het Secretariaat voor de Eenheid, en kardinaal Johannes Willebrands. ‘Zo hebben we allemaal onze voorbeelden en mensen die ons op een spoor zetten’, zei hij. Meijer benadrukte dat oecumene gedragen wordt door ontmoetingen en vriendschappen. Passie heeft twee kanten. Naast de vreugde en het enthousiasme zijn er de pijn en het afzien. Soms is het zwaar te accepteren dat de eenheid in de viering nog niet kan worden ervaren zo zei hij onder verwijzing naar een recent bezoek van de Johannes van Damascuskapel aan een orthodoxe parochie in ons land.
Syisch christendom
Prof. dr. Herman Teule is directeur van het Instituut voor Oosters Christendom in Nijmegen. Hij sprak over de bijzondere plaats en betekenis van het Oosters christendom ten oosten van Byzantium. Het Syrisch christendom heeft met Efrem de Syriër een eigen spirituele traditie en beleving die niet door het hellenisme is bepaald. Teule sprak ook over de vruchtbare uitwisseling tussen christenen en moslims in de vroege periode van de Islam. De huidige situatie van christenen in het Midden Oosten is echter dramatisch. In Irak is hun aantal in korte tijd van 1 miljoen tot nauwelijks 200.000 teruggegaan. Ook uit Syrië dreigen christenen en masse te vertrekken. In de landen van het Midden Oosten staat de toekomst van het christendom op het spel.
Leerhuis
In een persoonlijk verhaal vertelde Leo van Leijsen hoe zijn interesse voor het Oosters Christendom in het begin van de jaren zestig is ontstaan en zich daarna verder heeft ontwikkeld. Vanaf zijn studententijd is hij betrokken bij de Johannes van Damascusgemeenschap die de Byzantijnse ritus volgt. Door zijn reizen naar het Midden-Oosten, Oost-Europa en Ethiopië heeft hij de veelkleurigheid van het christelijk geloven ervaren. In zijn werk voor de Katholieke Verenigng voor Oecumene probeert hij in het tijdschrift Pokrof, in lezingen en vooral in leerhuizen de rijke tradities van het christelijk oosten in gesprek te brengen en te verbinden met de zoektocht van mensen in onze tijd.
De lezingen van het symposium zullen later gepubliceerd worden in het tijdschrift Perspectief.
Foto’s vbno: Johan Meijer cssr, Herman Teule en Leo van Leijsen