De Bijbel in de Syrische tradities

Didaskalíon ~ Oosters christendom en westerse cultuur is een samenwerking tussen de A.A. Brediusstichting te Hernen en de Katholieke Vereniging voor Oecumene. De interesse binnen dit Didaskalíon (Grieks voor ‘leerhuis’) gaat uit naar waar cultuur en spiritualiteit, maar ook traditie en hedendaagse wereld elkaar snijden. In dit derde seizoen van het Didaskalíon zal het gaan over de Bijbel en de oosterse christenen.

In het bijzonder lezen wij teksten van de oosterse christenen van de Syrische traditie. Dat zijn Griekstalige teksten uit het gebied van de oude Syrische hoofdstad Antiochië, maar ook Arameestalige teksten uit een gebied dat ooit reikte tot voorbij het huidige Irak. Syrië is in het oosters christendom een rijk gebied. De twee grote taaltradities, de Griekse en de Aramese, bepaalden ooit het historische christendom daar. De Joodse ondergrond was er nooit ver weg. Dit christelijke Syrië vormt een grote schatkamer van teksten die ons misschien ook nu nog inspireren.

Inspiratiebronnen

De Oost-Syrische kerk had in navolging van de Joodse synagoge tijdens de zondagse eredienst allereerst drie lezingen uit de drie onderdelen van de Hebreeuwse bijbel, het ‘Oude Testament’: één uit de Tora (‘Wet’), één uit de Profeten en één uit de Geschriften, in het laatste geval uit het boek der psalmen. De christelijke kerk had daar bovenop nog twee nieuwtestamentische lezingen: het Epistel en het Evangelie. Deze structuur van het lezen van de Bijbel in de liturgie hebben we als uitgangspunt genomen voor vijf bijeenkomsten, waarin we kijken naar vijf bijbelfragmenten en naar wat Syrische ‘kerkvaders’ daarover hebben gezegd. We zullen kleurrijke figuren ontmoeten als Efrem de Syriër, Romanus de Zanger, Theodorus van Mopsuestia, Theodoretus van Cyrrhus en anderen.

We laten aan dit geheel van vijf leermomenten nog een eerste leermoment voorafgaan, waarin we ons verdiepen in: wat is Syrische christelijke traditie nu eigenlijk? Maar vooral: wat heeft ze ons te bieden? Samen zes leermomenten, zes ‘bijeenkomsten’ van dit Leerhuis 2013, die we verdelen over drie dagen in het komende winterseizoen na Nieuwjaar. Er wordt steeds een lunch aangeboden.

Werkwijze

We lezen op de bijeenkomsten teksten hardop, als uitgangspunt voor uitleg en onderling gesprek. Voor de tweede en derde dag wordt ook verondersteld dat men thuis de teksten vooruit heeft gelezen. Er wordt tijdens de leergang 2013 gekeken of een (facultatief) bezoek aan een oosterse parochie mogelijk is. (Daaraan zijn extra kosten van € 10 verbonden).

Data:        Vrijdagen 18 januari, 15 februari en 15 maart 2013
Tijdstip     11.00 uur tot 16.15 uur.
Plaats:     A.A. Brediusstichting, Kasteel Hernen, Dorpstraat 40, 6616 AH, Hernen (bij Wijchen)
Inleider:    Leo van Leijsen, theoloog en medewerker Oosterse Kerken van de Katholieke Vereniging voor Oecumene 

Kosten:    € 75 (incl. reader op de eerste bijeenkomst). Bij aanmelding ontvangt men een bevestiging, informatie over de betaalwijze van de kosten alsmede per e-mail/post een ter voorbereiding te lezen tekst.

Opgeven:  A. A. Brediusstichting te Hernen, 0487 531387 of  brediusstichting@hetnet.nl (liefst vóór, 6 januari 2013)

Vervoer:   Kasteel Hernen is goed per auto te bereiken (routebeschrijving: www.brediusstichting.nl).

Openbaar vervoer (ongeveer een kwartier): reguliere buurtbus van Novio. Vertrek van NS Station Wijchen, 10.04 uur (bus 163 richting Batenburg); terugkeer vanuit Hernen, vanaf halte Kasteel: 16.39 uur (bus 163 richting Wijchen).

Programma

I Vrijdag 18 januari 2013

Ochtend
1.  Algemene inleiding: Syrische christelijke tradities en Hun inspiratie
Oosterse tekst: Efrem de Syriër ‘De Rijkdom van Gods Woord’, Commentaar op Evangelie.

Middag
2. Tora, Abraham’s Offer (Genesis 22:1-19)
Oosterse tekst:  Efrem de Syriër, Commentaar op Genesis, hoofdstuk XX

II Vrijdag 15 februari 2013

Ochtend
3. Profeten, De heks van Endor (1 Sam. 28)
Oosterse teksten: Theodorus van Mopsuestia en Theodoretus van Cyrrhus, Verschillende commentaarteksten op 1 Sam 28.

Middag
4. Geschriften:  Psalmen van David (Ps 22 en 23), Oden van Salomo
Oosterse tekst: Anonymus, Oden XXVIII en XXIX

III Vrijdag 15 maart 2013

Ochtend
5. Brief Nieuwe Testament: De Sluier van Mozes (Ex 34, 2 Kor 3-4)
Oosterse tekst:   Jacobus van Sarough, Homilie over de sluier op het aangezicht van Mozes.

Middag
6.  Evangelie: De Verloren Drachme (Lukas 15)
Oosterse tekst:  Romanos de Zanger, Hymne op de Verrijzenis.