Een feest! Dat was het, de plechtige ingebruikname van een rooms-katholiek kerkgebouw in Maastricht door de Armeens-apostolische parochie Surp Karapet (Johannes de Voorloper = Johannes de Doper). De lange inwijdingsdienst vond plaats op zaterdag 26 januari jl. en geschiedde o.a. door het zalven van een typisch Armeense stenen plaat (een zogeheten khatsjkar, ‘kruissteen’). Ook het altaar van deze katholieke Christus Hemelvaartkerk viel het uitgebreide Armeense ritueel van een plechtige consecratie ten deel. Daarna vierde men samen de eucharistie.
De kleine parkeerplaats voor de kerk en de straten rondom stonden vol met auto’s. Vooral Nederlandse, veel Belgische maar ook enkele Duitse nummerborden. De Armeense gelovigen van met name de zusterparochies van Amsterdam en Almelo waren met hele bussen naar het zuiden getrokken. De kerk – type mooie moderne jaren-zestig-bouw – was bij aanvang van de viering van voor tot achter al helemaal vol. De heer Vasken Sarkis van de Maastrichtse Armeense parochie leidde met zijn welkomstwoord tot de aanwezigen, onder wie vele officiële gasten, de viering in.
Kleurrijk
Dan begon, iets na enen, de plechtige liturgische viering. Hoofdvoorganger was mgr Norvan Zakarian, de Armeense 
aartsbisschop van West-Europa uit Parijs, bijgestaan door de twee jonge priesters van Amsterdam en Almelo alsook door talloze diakens en andere ministranten. Een kleurrijk geheel, dat na een knielgebed van de aartsbisschop voor het altaar in processie door de kerkruimte trok; hoog boven het hoofd geheven fotocamera’s flitsten vanuit de menigte; cameramannen van lokale TV-stations deden hun werk. Vooraan, op de eerste rij, zaten de kerkelijke en burgerlijke hoogwaardigheidsbekleders, zoals mgr Datev Muradian, Armeens-apostolisch bisschop van Boekarest, die vroeger priester was in Amsterdam en in die tijd verantwoordelijk voor de Armeense kerk in Nederland; dan waren er ook de ambassadrice van de Republiek Armenië; de onlangs om gezondheidsredenen teruggetreden aartsbisschop Gabriël de Vylder van het Russisch-orthodoxe aartsbisdom in Parijs, en last but not least mgr Frans Wiertz, die als rooms-katholiek bisschop van Roermond een doorslaggevende rol had gespeeld bij het mogelijk maken van deze nieuwe liturgsiche ruimte voor de Armeens-apostolische gelovigen in Maastricht en verre omgeving.
Oecumene
In een vriendelijke toespraak aan het begin van de lange viering vertelde bisschop Wiertz dat hij er graag in had toegestemd dat dit rooms-katholieke kerkgebouw voortaan gedeeld zou worden samen met de Armeens-apostolische parochie van de stad. Zijn woorden waren een warme uiting van oecumene en van de oude band tussen Maastricht en de Armeense christenen: immers, de plaatselijke heilige bisschop, Sint Servaas, zou volgens de traditie uit Armenië afkomstig zijn geweest. De hele viering trouwens ademde een voelbaar prettige sfeer van wederzijdse broeder- en zusterlijkheid. Ook vertegenwoordigers van de plaatselijke Maastrichtse kerken, katholiek en protestants, waren onder de gasten.
Vieren
De geestelijken en ministranten in de altaarruimte voor in de kerk zongen hun welluidende gezangen, die werden afgewisseld
met de liederen van achter uit de kerk, ten gehore gebracht door het vrouwenkoor in witte gewaden boven op het oksaal. De Armeense christenen hebben een geweldige zangtraditie. Het katholieke orgel blies bij dit alles vrolijk zijn deuntje mee; de Armeens-apostolische Kerk is traditiegetrouw als enige Orthodoxe geloofsgemeensschap bepaald niet wars van prominente instrumentale begeleiding als deze. En mét alle levendigheid die oosterse vieringen nu ook eenmaal kenmerkt, bleven de meeste aanwezigen de drie uur durende dienst met eerbiedige aandacht volgen. Aartsbisschop Zakarian hield een preek, waarin hij inging op de ingebruikname van de Maastrichtse kerk, maar ook de gelovigen op het hart drukte de Armeense geloofstraditie van alle eeuwen trouw te blijven en bijvoorbeeld niet de oren te laten hangen naar groeperingen als de Jehova’s Getuigen. Bij de communie vormde zich een ellenlange rij communicanten, die in plaats van bij de assisterende priester, vrijwel allemaal graag de communie uit handen van hun aartsbisschop ontvingen. De dienst vertraagde zo en dreigde hierdoor wat uiteen te waaieren, mensen gingen al weg, maar de draad werd weer opgenoment en de viering met passende gebeden en gezangen plechtig afgesloten door de aartsbisschop en zijn geestelijken. Hierna begaven ze zich in processie door een nog halfvolle kerk naar de sacristie. De Armeens-apostolische Kerk van Nederland had op plechtige wijze weer een voor haar bestemde liturgische ruimte in gebruik genomen.
Het feest in de kerk werd, in een feestzaal net over de grens in België, bezegeld met een grote maaltijd. Honderden mensen van jong tot oud aan lange gedekte tafels met overvloedig geserveerde spijs en drank. Dit was een zogeheten Madag, een Armeens christelijk offermaal met speciaal voor die gelegenheid geofferd schapenvlees en ook andere oriëntaalse gerechten. Geanimeerde gesprekken, nationale liederen en optredens van folkloristische groepen vulden de overvolle zaal en maakten het tot een All Armenia-gebeuren.
Foto’s
– Rechts met mijter, mgr Norvan Zakarian. aartsbisschop van West-Europa, uit Parijs en links met puntkap, mgr Datev Muradian, bisschop van het Armeense diocees van Boekarest (Roemenië). Mgr Zakarian draagt de gewijde zalfolie (myron ofwel chrisma) in een sierlijke ampul.
– Kerkelijke en burgerlijke hoogwaardigheidsbekleders, met rechts (vrnl) mgr Wiertz, r.k. bisschop van Roermond en vladika Gabriël, Russisch-orthodox emeritus-aartsbisschop van Parijs.
– Het Armeens-apostolische vrouwenkoor boven op het oxaal. (Foto’s: L. van Leijsen)