De laatste week voor Kerst werd overal hard gewerkt aan de voorbereiding: Op alle kerkpleinen zijn kerststallen te vinden. Bij de kathedraal is het een kunstwerk, waaraan vier dagen lang vier, vijf mensen werkten. Eigen ontwerp van een parochiaan, samen gebouwd. Bijzonderheid: De boormachine werd door een jonge vrouw gehanteerd. Op alle scholen, bij de parochies, voor de vluchtelingen zijn kerstvieringen. Liederen op Amerikaanse melodieën, kerstmannen, zakken met cadeaus. Bij ons poogt Abouna Ajaad tussen het gezang door ook gelovige kennis te laten klinken. Mag ook.
Om 21.00 uur is op 24 december de plechtige Viering van het kerstfeest in de kathedraal. Ditmaal de bisschop in vol ornaat. Drie p
riesters aan zijn zijde, diaken, een stevige groep acolieten, mannelijke en vrouwelijke, en misdienaartjes, ook gemengd. Als de gelovigen gaan staan voor de ontvangst van deze stoet, vormt die stoet eerst nog buiten een grote kring bij de mooie kerststal, wordt een vuur ontstoken, en dan pas wordt de echte rij gevormd om de kerk te betreden. Die is afgeladen vol, zo’n 800 mensen. Een gemengd koor zingt prachtig, hebben hard gewerkt. Jonge mannen en vrouwen, die ik al ken van het traumatheater (in theater de actuele situatie gepresenteerd, met ook boodschappen van hoop, speciaal voor de vluchtelingen). De bisschop zou een jeugdherberg moeten bouwen bij zijn huis, zo vaak als deze mensen ’s avonds nog lang doorwerken.
Als het evangelie klinkt van de geboorte van Jezus, wordt dit onderbroken. Een echtpaar, als Maria en Jozef gekleed, dragen een Jezuskindbeeld van babyformaat naar voren. Daar ontvangt de bisschop het en legt het in een grote kribbe die voor het altaar staat.
Dan gaat de bisschop preken. Hij laat de mensen inhalen, wat een groot deel van hen het hele jaar mist: ook hier een flink deel dat alleen met Kerstmis en Pasen naar de kerk komt (en twee keer liggend: doop, uitvaart. En trouwen). Een preek dus van een half uur, normaal is hij kort. Mirkis is een levendige prediker, dat maakt veel goed.
Bij de offerande worden van achter uit de kerk, tijdens een fraai gezang, brood en wijn, wierook, een kaars, bloemen aangedragen. Een voor een.
Kerstman
Dan mijn verrassing. Bij het einde van de communie ontstaat beroering achterin. De kerstman stapt binnen. Onmiddellijk na de zegen komt hij plechtig maar wel dansend naar voren, gaat de altaartreden op, knielt bij het kerstkind, kust het, gaat dan naar de bisschop en groet deze, zwaait het volk toe en vertrekt weer.
Daarna verlaat de stoet de kerk, en op het kerkplein begint de grote ontmoeting. De bisschop bij de kerststal, om hem heen camera’s en microfoons. Mannenwereld. De mensen poseren voor de kerststal, en bij de kerstboom: hele familie, of een selfie. Binnen drommen ze samen bij het altaar, kinderen gaan naast Jezus zitten en op de foto. Moeders soms ook. Vrouwenwereld.
Kerstmorgen om 9.00 uur weer een Eucharistieviering. Eenvoudiger. Wel een koor, wel een lange preek. Kerk minder vol. Bisschop niet meer in vol ornaat, alleen Abouna Qais en de Diaken Shad aan zijn zijde. Na afloop weer fotosessies, selfies, camera’s rond de bisschop.
Dan ontvangt de bisschop in zijn grote zaal gasten. Was afgelast door de Patriarch vanwege de veiligheid. Maar de hele regering van Kirkuk is aanwezig. Mannenwereld. De zusters dominicanessen mogen ook even een hand geven, maar de regering blijft alleen met de priesters. Wel een open deur, en kleine kopjes koffie gaan in en uit.
In de eetkamer verzamelen de trouwe parochianen in kleine groepjes, en er wordt hier en daar wat gesnaaid van zoete waar die niet echt is weggestopt.
Dan keert de rust weer, 12.30 uur. Vanmiddag zal Patriarch Sako komen, om morgen samen met Mirkis naar Suleymania te gaan, een dag, om de zieke President van Irak te bezoeken.
Kerstmis is vooral ook werken aan de goede relaties.
Vrede op aarde, zelfs in Irak.
In Irak moet er hard voor gewerkt worden.
Doen ze!