Haalt het bureau van de vereniging het jaar 2018? Deze vraag domineerde de jaarvergadering van de Katholieke Vereniging voor Oecumene die op 6 november 2015 gehouden werd in de Oude Lutherse Kerk in Woerden aan de Jan de Bakkerstraat. Op deze historische plek klonk lof voor de activiteiten en publicaties van de vereniging in het afgelopen werkjaar. Maar nog meer bezorgdheid over het structurele tekort op de exploitatie waardoor het bestuur genoodzaakt zal zijn om over enkele jaren ingrijpende maatregelen te nemen. Ten minste als de situatie niet verandert….
Vanwege het symposium over de Oecumenische Herdenking van de Reformatie dat ’s middags plaatsvond, was de Oude Lutherse Kerk als locatie gekozen voor de jaarvergadering. Ieder jaar is de ledenvergadering een opwarmer voor het veel drukker bezochte middagprogramma. Ook dit keer was dat het geval. Slechts 24 mensen namen aan de ledenvergadering deel, daaronder veel bestuursleden en oud-bestuursleden, bijna allemaal mannen. Omdat het moderamen van de Lutherse synode in de consistoriekamer vergaderde, vond de ledenvergadering plaats in de kerk zelf. Vooraan in de kerk waren stoelen in een kring opgesteld.
Bloeiende activiteiten…
Voorzitter Marcel Sarot opende de vergadering met het smeekgebed voor eenheid voor de christenen van abbé Paul Couturier (1881-1953), die zo’n belangrijke impuls heeft gegeven aan de Internationale en wereldwijd gevierde Gebedsweek voor de Eenheid.
Bij de behandeling van de jaarstukken was er veel waardering te beluisteren voor het werk dat vanuit de vereniging in het werkjaar 2014-2015 is verricht. ‘Ik ben trots op de activiteiten, die de vereniging heeft ondernomen’, zei bestuurslid mw. H. Leijendekkers. Verschillende leden spraken hun waardering uit voor het tijdschrift Perspectief en de kwaliteit van de bijdragen op de website van de vereniging. Ds. H. Kronenburg sprak zijn waardering uit voor de samenwerking tussen de Katholieke Vereniging voor Oecumene en het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit in het voorbije jaar. In eendrachtige samenwerking zijn in het land gesprekken georganiseerd over het document De Kerk, op weg naar een gemeenschappelijke visie. Op basis van die gesprekken is een verslag gemaakt dat eind dit jaar aan de Commissie Faith and Order zal worden aangeboden. Bijzondere vermelding verdienen de leerhuizen die de vereniging sinds een aantal jaren op meerdere plekken in het land in samenwerking met anderen organiseert rondom teksten uit rijke traditie van het christelijk Oosten. Het leerhuis in Den Bosch dat in samenwerking met de Protestantse Gemeente van ‘s-Hertogenbosch wordt georganiseerd gaat over mystieke teksten uit Oost en West.
…en financiële zorgen
In de lange geschiedenis sinds het ontstaan van het Apostolaat voor de Hereeniging (1927) en de St. Willibrordvereniging (1948) was het mogelijk de exploitatie van de organisatie te financieren uit lidmaatschaps-bijdragen, donaties van particulieren, ordes en congregaties en collectes van parochies. Al meer dan tien jaar is duidelijk dat de organisatie op deze basis niet meer te financieren valt. Door middel van projectsubsidies, enkele legaten en goede rendementen op het belegde vermogen, is de vereniging er steeds in geslaagd het structurele tekort deels op te vangen. Maar nu dreigt ook dat niet meer te lukken en wordt de financiële reserve snel minder.
Jaarrekening en begroting werden gepresenteerd door vice-voorzitter dr. Jan Peters sj. die de penningmeester verving. Namens het bestuur maakte hij excuses aan de ledenvergadering voor de te rooskleurige begroting van 2014. Het tekort op de exploitatie was € 35.000,– hoger dan begroot en bedroeg ruim € 72.000,–. ‘Zo’n overschrijding mag niet een tweede gebeuren’, aldus Peters. Het financiële probleem van de vereniging zit aan de inkomstenkant. De bijdragen van parochies uit de Willibrordzondagcollecte en van donateurs nemen af. Het lukt niet om voldoende projectsubsidied binnen te halen. Het kostenniveau is vrij constant. De grootste last vormen de loonkosten voor de medewerkers van het bureau. Als deze trend zich doorzet is het bestuur genoodzaakt de medewerkers met ingang van 2018 te laten afvloeien. Bij de voorbereiding van een nieuwe beleidsnotitie voor de periode 2017-2021 wordt de financiële nood het centrale punt. Bij de ontwikkeling van een lange termijnperspectief hoort dat bestuursleden en vrijwilligers een veel actievere rol gaan spelen in het onderhouden van het katholieke netwerk voor oecumene. Deze omslag werd al aangekondigd in het huidige beleidsplan 2012-2016, maar is nog onvoldoende gerealiseerd. Jan Peters zegde de ledenvergadering toe dat het nieuwe beleidsplan met de verschillende scenario’s voorgelegd zullen worden aan aan de ledenvergadering in november 2016.
Uitweg?
De presentatie van de jaarcijfers riep heel wat discussie op. Zijn er kwartaalcijfers? Kan er tussentijds worden bijgestuurd? Moeten de prijzen voor producten en diensten die het bureau aanbiedt niet flink omhoog? Moeten we niet erkennen dat het werk van de verenignig een keer ophoudt? Zijn medewerkers bereid om in te leveren om zo bij te dragen aan een oplossing? is de verenigingstructuur nog wel van deze tijd?
Voorzitter Marcel Sarot zegde toe de vragen en overwegingen van de ledenvergadering mee te nemen in de discussie in het Hoofdbestuur over het nieuwe beleidsplan. De inzet van het Hoofdbestuur is in ieder geval niet gericht op opheffing van de vereniging, maar op omvorming. De idealen van de oecumenische beweging zijn ook vandaag belangrijk. De vereniging kan ook in de toekomst middelen verwerven, maar zal het werk op een andere manier moeten doen. Voor die omvorming zal veel moeten worden gedaan, maar de vereniging wordt niet nutteloos als we die omvorming tot stand brengen.
Daartoe uitgedaagd vertelde ondergetekende dat hij met ingang van 1 januari 2015 een overeenkomst met de vereniging heeft gesloten om per maand € 300,– aan de vereniging te schenken voor een periode van vijf jaar. Als we er in zouden slagen om komend jaar 100 donateurs te vinden die bereid zijn de vereniging jaarlijks met een bedrag van € 1.000,– te steunen, is het financiële probleem getackled.
Na de pittige gedachtenwisseling vroeg de voorzitter goedkeuring voor de jaarrekening 2014 en décharge voor de penningmeester en daarna voor de begroting 2016. De ledenvergadering keurde de jaarrekening goed met algemene stemmen. De begroting van 2016, waarin een tekort voorzien wordt van € 75.000,– werd vastgesteld met 19 stemmen voor, 1 stem tegen en 3 onthoudingen. Ook stemde de ledenvergadering in met het voorstel van het Hoofdbestuur om de contributie voor leden niet te verhogen, maar leden (en donateurs) te vragen om jaarlijks ten minste € 25,– bij te dragen en zo mogelijk meer.