Op 9 juni 2017 overlijdt in zijn woonplaats mgr. dr. Peter Hocken (1932). Een week eerder, op 1 en 2 juni hoor ik hem spreken in de Urbania Universiteit te Rome, vlakbij het Vaticaan. Het is de finale van een buitengewoon vruchtbare loopbaan als gelovige, theoloog en historicus. Peter Hocken groeit op als anglicaan en gaat over tot de Rooms-katholieke Kerk, waarin hij in 1964 de priesterwijding ontvangt. Hij studeert verder en heeft daarbij de indruk dat God van hem vraagt: ‘bestudeer Mijn werk.’ Die indruk is zijn leidraad, vertelt hij 1 juni in de overvolle collegezaal in een bijeenkomst die onderdeel is van de viering van 50 jaar Katholieke Charismatische Vernieuwing.
De jonge Peter maakt studie van allerlei bewegingen en groeperingen waarin het werk van de Heilige Geest te bespeuren valt. Daar promoveert hij ook op in Birmingham. Zijn manier van studeren en oprechte belangstelling bezorgt hem heel veel parate kennis over talloze personen, bewegingen, kerken, geschiedenissen en publicaties. Hij schrijft vooral vanuit eigen waarneming en leert overal mensen kennen. Hij wordt een zeer gewaardeerde spreker en inspirator bij de charismatische vernieuwing binnen de Rooms-katholieke Kerk en ver daarbuiten.
Verrassingen
Hij ontdekt en beschrijft ‘verrassingen van de Heilige Geest’, een uitdrukking van het Tweede Vaticaans concilie. Zo komt hij ook in aanraking met een van de grootste verrassingen: een charismatische vernieuwing onder de Joden. Een beweging die later de naam krijgt van Messiaans-joodse beweging. Op 2 juni legde Peter Hocken nog uit dat deze beweging van in-Jeshua-gelovende-Joden in 1967 ontstond in Californië. Het taboe om er openlijk over te spreken is groot omdat het buitengewoon gevoelig ligt. Volgens dr. Raniero Cantalamessa in zijn adventpredicatie van 2016 voor paus Franciscus en alle kardinalen, is echter de tijd gekomen hier openlijk over te spreken. Ook op 3 juni 2017 in Circus Massimo sprak Cantalamessa over de Messiasbelijdende joden, nu aanwezigheid van paus Franciscus, evangelische voorgangers en tienduizenden deelnemers aan het KCV-jubileum.
Peter Hocken stond aan de wieg van de informele dialoog tussen in-Jeshua-gelovende-Joodse theologen en het Vaticaan. Hoe deze dialoog ontstaan is heeft Peter Hocken op voortreffelijke wijze gepresenteerd op 2 juni, zeven dagen voordat hij overleed. Die hele presentatie staat online op https://youtu.be/NSm70Akr3io?t=7849. Hij geeft hier het woord aan prominente vertegenwoordigers van de in-Jeshua-gelovende-Joodse-gemeenschappen. Als je hun persoonlijke verhalen hoort, ga je begrijpen dat zij in Jeshua geloven, joods blijven, joodse gemeenschappen vormen rond Jeshua vormen, en géén lid worden van een van de vele kerkgenootschappen. Veel christenen en joden denken nog dat joden per definitie niet in Jezus geloven en dat ze door wel in Jezus te gaan geloven geen jood meer zijn. In Israël groeit heel langzaam een houding van gedogen dat er Joden zijn die in Jeshua hun Messias herkennen.
Mier en olifant
In 2015 sprak Peter Hocken in Nederland op een Nationale Open Dag van Toward Jerusalem Council II. Hij benoemde de moeilijkheden in de dialoog met Messiasbelijdende Joden. Getalsmatig vallen ze helemaal in het niet bij de Rooms-katholieke Kerk, als een mier tegenover een olifant. Joden die in Jeshua als Messias gaan geloven en hun joodse identiteit behouden, moeten hun positie bepalen ten opzichte van de Wet van Mozes, besnijdenis, voedselwetten, sabbat en meer. Zeer uiteenlopende posities nemen ze in. Hun theologie is nog volop in ontwikkeling. En het belangrijkste probleem is dat dialoog met de Messiasbelijdende Joden de zorgvuldig opgebouwde kwetsbare dialoog met het andere joden niet mag verstoren.
Gehoor bij pausen
De verzoening tussen het Joodse en het niet-Joodse deel van het Lichaam van Christus was in de laatste decennia een onderwerp dat Peter Hocken na aan het hart lag. Hij heeft hierover samen met Messiasbelijdende Joodse theologen besprekingen gehad met paus Johannes Paulus II, kardinaal Ratzinger (vlak voordat deze tot paus gekozen werd) en kardinaal Bergoglio, vlak voordat deze tot paus gekozen werd. En daarna met paus Franciscus.
Betekenis voor Nederland
In Nederland stond Peter Hocken nog aan de wieg van de publicatie Het Woord Onder Ons, de Nederlandse vertaling van het Engelse origineel dat in de Verenigde Staten wordt uitgegeven door de gemeenschap waar Peter destijds lid van was. Een paar duizend Nederlanders en Vlamingen maken sinds 1990 dankbaar gebruik van deze publicatie van meditaties bij Schriftlezingen in de Advent en in de Veertigdagentijd. Peter Hocken was ook degene die de aanzet gaf tot de in 1999 begonnen dialoog tussen de Broederschap van Pinkstergemeenten (later VPE) en rooms-katholieken in Nederland.
Universitair onderwijs
Een van de eerste boeken van Peter Hocken, Eén Heer, één Geest, één Lichaam, werd in het Nederlands uitgegeven en in 1998 tijdens een congres aan de VU besproken. In 2002 heeft Peter Hocken gastcolleges gegeven aan de VU, voor de leerstoel theologie van de charismatische vernieuwing. De teksten van deze colleges staan uitgewerkt in het boek The Challenges of the Pentecostal, Charismatic and Messianic Jewish Movements.
Jongeren
In 2007 heeft Peter Hocken in Oostenrijk een nieuwe stichting opgericht en een nieuw centrum geopend, waarin hij is gaan wonen. Hij wilde zich in de laatste jaren van zijn leven inzetten voor jongeren die graag onderricht en toerusting van hem ontvingen. Hij heeft met succes geïnvesteerd in een hele generatie jonge mensen in Slowakije, Polen en veel andere landen.
Via zijn vele boeken, artikelen, op video vastgelegde toespraken, zijn website www.peterhocken.org en andere wegen zal Peter Hocken nog heel lang in heel de Kerk invloed uitoefenen op de oecumene en de verhouding tot onze joodse wortels.
Het was een groot voorrecht voor mij hem persoonlijk te kennen en teksten van hem op www.stucom.nl te mogen zetten. Laat ons zijn geestelijke erfenis nog veel meer vruchtbaar maken.