In het Webinar “Boodschappers van Vreugde”, dat de Katholieke Vereniging voor Oecumene en de Konferentie van Religieuzen op 15 oktober jl. ter voorbereiding op Willibrordzondag 2021 organiseerden, ging het over de vraag of en hoe wij vandaag die boodschappers van vreugde kunnen zijn. Vier sprekers voerden vanuit verschillende invalshoeken het woord. In iedere bijdrage hoe verschillend ook, klonk hoop en vertrouwen door dat het ook vandaag mogelijk is (en meer dan ooit nodig). Het Webinar werd geleid door zr. Monica Raassen Crss, vice-voorzitter van de KNR.
Dr. René de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk, opende het Webinar met een Bijbels-theologische reflectie vanuit de contrastervaring dat veel schriftteksten ons aansporen om vanuit die vreugde, die in God is, te leven, maar dat de werkelijkheid vaak niet zo is. Hij wees op het getuigenis van paus Franciscus in zijn prachtige brief over het Evangelie van de Vreugde en op de uitspraak van de missioloog Leslie Newbegin dat de “Missie van de Kerk begon met een explosie van vreugde”. In zijn overweging stipte De Reuver een aantal cruciale Bijbelteksten aan: Jes 52,7; de Psalmen 30 en 43, 1 Petr. 1,6-8, Openbaring 19 en Luk 1-2. De visienota “Van U is de toekomst” die de generale synode van de Protestantse Kerk vorig jaar vaststelde wil uitdrukking zijn van dit vertrouwen op Gods toewending die christelijke gemeente door de geschiedenis leidt. Leven vanuit de vreugde van de Heer veronderstelt twee kwaliteiten: leven vanuit het perspectief van de hoop en vanuit het aanvaarden van de ander.
Katholieke identiteit
Dr. Annemarie Hinten-Nooijen is adviseur Identiteit van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit. Haar taak is niet eenvoudig te meer daar de RK Bisschoppenconferentie na een oplopend conflict over benoemingen in de Raad van Toezicht het predikaat ‘katholiek’ aan de Radbouduniversiteit heeft ontzegd. In haar bijdrage liet Hinten zien dat katholieke identiteit van de universiteit, die in 2023 haar 100-jarig bestaan viert, ook vandaag van belang is en inspireert. Niet onbetekenend is de wapenspreuk van de Universiteit “in Dei nomini feliciter”. Deze gaat volgens de overlevering terug op de heilige Willibrordus (658-739) en werd door keizer Karel de Grote (747-814) veelvuldig gebruikt om zijn akten te besluiten. De katholieke identiteit wordt in het bijzonder gewaarborgd door een aantal wetenschappelijke instituten die aan de universiteit verbonden zijn. De komende maanden starten campusbrede dialoogbijeenkomsten over de identiteit van de universiteit met zowel studenten en medewerkers als met externe partners en alumni. Ook blijft de universiteit in gesprek met o.a. de lokale bisschop, de Konferentie van Nederlandse religieuzen en met andere verwante maatschappelijke organisaties. Hinten constateerde wel dat het bij de huidige generatie van studenten schort aan elementaire kennis over het katholieke geloof. Een studiereis met studenten naar Rome in het kader van het onderwijsprogramma van de Stichting Thomas More kan dan wonderen verrichten.
p Stefan Mangnus behoort tot de nieuwe generatie Dominicanen in Nederland. Binnenkort hoopt hij te promoveren over een proefschrift over het commentaar van Thomas van Aquino op het Johannesevangelie. Zijn bijdrage sloot aan bij de gedenkwaardige brief die paus Franciscus op 24 mei 2021 schreef aan de magister van de Domicanen, Gerard Timoner, vanwege het 800ste sterfjaar van Dominicus. p. Mangnus hoopt dat deze lange dominicaanse traditie van religieus leven vanuit de kernwaarden: inclusieve besluitvorming, verkondiging en intellectele vorming, in onze samenleving opnieuw zal opbloeien. Door verkondibging, theologische reflectie, verbondenheid en solidariteit met gemarginaliseerden en in liturgie en gebed willen religieuzen ook vandaag boodschappers van vreugde zijn.
Contrast
Diaken Rob van Uden is teamleider van enkele parochies in het bisdom Breda. Net als De Reuver startte hij vanuit het contrast: we willen wel boodschappers van vreugde zijn, maar we zijn het vaak niet. In een tweeluik schetste hij eerst waar het in onze kerkgemeenschap aan schort als het over de vreugde gaat. De afstand tot de samenleving is groot geworden. We hebben in de kerk grote moeite mensen te aanvaarden (gescheidenen, LHBTI) die anders zijn. Alsof we ons moeten wapenen tegen de buitenwereld. Mensen die zich zouden willen uitspreken durven vaak niet, bang om een verkeerd woord te zeggen. Vormen van religieus leven die daar langs heen gaan, lijken mooi, maar zijn niet geloofwaardig. Geínspireerd door paus Franciscus legde hij in het tweede luik uit hoe boodschappers van vreugde kunnen ontstaan. Dat begint bij het ervaren en ontvangen van barmhartigheid en liefde. Daar ligt de bron die vreugde opwekt. Zoals bij de roeping van Matteüs zijn het liefdevolle ogen die bekering bewerken, niet de vermaning. in het algemeen maar zeker in het pastoraat mogen we de ander ontvangen als geschenk van God. Van Uden vergeleek de kerkgemeenschap met een boogschuttersvereniging, waar iedereen mikt op de roos, maar weinig precies het doel treffen. Laten we elkaar blijven aanmoedigen om te blijven oefenen, maar elkaar vooral niet afschrijven, was zijn boodschap.
Na afloop van het Webinar vond nog een levendig nagesprek plaats. Het geheel was een mooie opmaat naar Willibrordzondag en in zekere zin ook een bijdrage aan het synodaal proces dat door paus Franciscus op weg naar 2023 is ingezet.