Als ik denk aan onze oud-voorzitter, pastoor Henk van Doorn, komen de woorden ‘katholiek en oecumenisch’ onmiddellijk bij mij op. Henk overleed op 14 mei jl. na een kort ziekbed na het ontvangen van de ziekenzalving en in het bijzijn van enkele familieleden. De laatste jaren van zijn leven waren, hoewel hij gelukkig was in het Fraterhuis Sint Jozef in De Bilt en volop deelnam aan het gemeenschapsleven, niet gemakkelijk. Lichamelijk en mentaal moest hij veel inleveren.
Henk van Doorn werd op 15 augustus1938 geboren in een hecht katholiek gezin in Utrecht. In een interview voor het blad Overeen in 2005 vertelde hij dat in het gezin kerk en samenleving goed op elkaar betrokken waren. Ook sprak hij in dit interview over zijn eerste oecumenische ervaring die hij opdeed bij het bezoek dat hij samen met zijn vader aan het Oud-Katholiek Museum in Utrecht bracht: “Het werd een echte oecumenemeditatie over de vraag die ik nu zou omschrijven als: hoe kan het dat katholieken die zo nabij zijn in geloofsbeleving naast elkaar leven en niet met elkaar. Hoe kun je God als Vader zien zonder met elkaar als kinderen te spelen voor zijn aangezicht?”
Zijn roeping tot het priesterschap had alles met het verlangen naar verbondenheid te maken. “Als de Kerk niet de draagster is van die verbondenheid van de mensen onderling en met God, wie dan wel?” Hij volgde zijn roeping en studeerde aan het grootseminarie Rijsenburg in Driebergen. Het was de tijd van het Tweede Vaticaans Concilie waar professoren als Frans Haarsma, Theo de Kruijf en Herman Wegman hem wisten te inspireren. “Zij leerden mij kijken naar de grote lijnen. Dat heeft het me ook gemakkelijker gemaakt om teleurstellingen te verwerken.”
Pastor en bestuurder
Na zijn priesterwijding op 21 juli 1963 was hij van 1968 tot 1981 moderator van het St. Bonifatiuscollege in Utrecht. De band met het Boni heeft hij altijd gekoesterd. Hij moet ook een indruk gemaakt hebben op collega docenten én leerlingen. Op een bericht op de website van de vereniging over zijn benoeming in 2014 tot spirituaal van het Ariënsconvict kwam in 2020 (!) een reactie van een oud-leerling: “Ik zou graag in contact komen met pastoor Van Doorn! Hij kent mij zeker nog van vroeger. Is dat nog mogelijk?”
In 1981 maakte Henk van Doorn de overstap naar het pastorale werk. Eerst als pastoor van de parochies Heilig Hart, Aloysius en Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming in Utrecht en vanaf 1989 als deken van Zwolle. In 1993 werd hij benoemd tot deken van het Dekenaat Salland en werd hij lid van de Bisdomraad van het Aartsbisdom Utrecht. In 2000 keerde hij terug naar Utrecht. Hij werd benoemd tot bisschoppelijk gedelegeerde voor oecumene en werd moderator van de Studentenparochie. In 2004 werd hij pastoor in de parochie HH. Michael en Laurens in De Bilt waar hij ook ging wonen.
In 2014 keerde hij terug naar Utrecht waar hij een heerlijk appartement betrok vlak bij het Centraal Station. In augustus van dat jaar werd hij door kardinaal W. Eijk benoemd tot spirituaal van het Ariënsinstituut, een opdracht die hij trouw en intens waarnam tot 2019. Rector Patrick Kuipers sprak daarvoor in zijn in memoriam grote dank en waardering uit. In memoriam: Henk van Doorn (1938 – 2024) – Ariënsinstituut (ariensinstituut.nl)
Oecumenicus
In het aartsbisdom werd Henk van Doorn vanwege zijn niet-aflatende inzet voor de oecumenische samenwerking Mr. Oecumene genoemd. Hij was niet alleen de gedelegeerde voor oecumene van het aartsbisdom, tevens was hij tien jaar voorzitter van de Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken en aanjager van het provinciaal Beraad van Flevoland, Utrecht, Gelderland en Overijssel, het zogenoemde FUGO-Beraad.
In Utrecht zette hij zich met name in voor de jaarlijkse ontmoeting tussen de kapittels van de Rooms-katholieke en Oud-katholieke Kerk. De ervaring uit zijn vroege jeugd heeft ook daarin vrucht gedragen.
Als gedelegeerde voor oecumene trad Henk van Doorn toe tot het bestuur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Waar hij kon promootte hij het werk van de vereniging in het aartsbisdom en met name de viering van Willibrordzondag en de Zondag voor de Oosterse Kerken. Hij was er trots op dat de collectebijdragen voor Willibrordzondag van het aartsbisdom met stip het hoogste waren in het land. Hij vond dat oecumene wat mag kosten en dat de geefbereidheid van parochies iets zegt over het besef in de parochies van de band tussen katholiek en oecumenisch.
Na een interim-periode van twee jaar waarin prof. dr. Jan Peters sj. het voorzitterschap van de Katholieke Vereniging voor Oecumene waarnam, werd Henk van Doorn op voordracht van bestuur van de vereniging door de R.-K. Bisschoppenconferentie op 1 januari 2009 benoemd tot voorzitter van de vereniging.
Met grote betrokkenheid en inzet heeft Henk van Doorn het voorzitterschap van de vereniging waargenomen. Leidend in zijn visie en overtuiging waren de beginselen van het Tweede Vaticaans Concilie die hij als student al had ingedronken. De vereniging gaf hem de mogelijkheid om de band tussen katholiek en oecumenisch in concrete activiteiten nog beter voor het voetlicht te brengen. Dit in omstandigheden waarin we het tij financieel en maatschappelijk-cultureel bepaald niet mee hadden. De jaarverslagen over deze jaren geven een goed beeld van het rijke netwerk dat nationaal en internationaal vanuit de vereniging werd onderhouden en van de vele activiteiten die ondernomen werden Jaarverslagen (oecumene.nl).
Een hoogtepunt tijdens zijn voorzitterschap was onze gezamenlijke deelname aan de 10e algemene vergadering van de Wereldraad van Kerken die van 30 oktober tot 9 november 2013 in Busan (Korea) werd gehouden. Henk deed hiervan dagelijks in een blog verslag op de website van de vereniging. Weblog Henk van Doorn – Busan 2013 (oecumene.nl) Het was een onvergetelijke en intense ontmoeting met de wereldwijde oecumene.
Op de jaarvergadering van 2014 nam Henk van Doorn met een studiebijeenkomst over De Kerk, naar een gemeenschappelijke visie afscheid als voorzitter van de Vereniging. Bij zijn afscheid benadrukte hij nogmaals hoe belangrijk de oecumenische oriëntatie is voor de toekomst van de Katholieke Kerk.
In het bovengenoemde interview uit 2005 had hij zijn visie op het belang van oecumene en de toekomst van de Kerk al kernachtig verwoord:
“Zonder oecumene heeft de kerk geen toekomst. Voor mij blijft het doel van oecumene een zichtbare eenheid van de christenen, die zich allen kinderen van één Vader weten. Alleen daardoor kunnen de grote daden van God verkondigd worden en doorgegeven in onze zich globaliserende wereld. Van waaruit die kerk ondersteund wordt, is van ondergeschikt belang: of het nu Rome is of Genève, wat doet het ertoe? Als de kerk de christenen weet te ondersteunen en te inspireren bij het kiezen voor vrijheid en gerechtigheid, wereldwijd het Evangelie verkondigt en de Sacramenten viert, wat willen wij dan nog meer? Daarvoor moeten we bij elkaar gaan staan, elkaar een spiegel voor houden, vragen stellen en uitdagen. Vol respect voor elkaar moeten we laten zien dat geloven een gezamenlijke zoektocht is”.
We zijn Henk van Doorn dankbaar voor zijn trouwe dienst aan Kerk en oecumene. Moge hij nu delen in de vreugde van de Verrezen Heer.
Geert van Dartel
