Perspectief 2021-52: Samengeroepen om vredestichters te zijn

7 juni 2021
in
Geen reacties

In dit nummer van Perspectief publiceren we de teksten van het Webinar dat de Katholieke Vereniging voor Oecumene en de Raad van Kerken in Nederland op 20 januari 2021 samen organiseerden, aangevuld met een toegift vanuit het perspectief van de Quakers. De kerkelijke vredesbeweging was op haar hoogtepunt in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. In die jaren waren tal van kerkelijke gemeenten en parochies actief bij het vredeswerk betrokken. Er werden heel wat avondbijeenkomsten over belegd en acties voorbereid. De kerkelijke vredesbewegingen IKV en Pax Christi brachten veel mensen op de been, maar riepen binnen kerken ook tegenspraak op. Daarbij ging het met name over de mate waarin kerken zich direct met grote politieke vraagstukken van oorlog en vrede moeten bezighouden.

De vredesbeweging is sindsdien van profiel veranderd. De vredesorganisatie PAX, waarin IKV en Pax Christi zijn opgegaan, heeft zich ontwikkeld tot een NGO met een wereldwijd netwerk, gericht op het monitoren van en bemiddelen in conflict- en oorlogssituaties. Ook neemt PAX regelmatig stelling tegen de kernbewapening en de modernisering van wapensystemen. Hoewel de kerkelijke vredesbeweging nog steeds bestaat (de vereniging Pax Christi, het IKV, Kerk en Vrede) is zij de afgelopen decennia veel minder zichtbaar geworden. Tegen deze achtergrond ontstond het idee om het rapport ‘Samengeroepen om vredestichters te zijn’ van de dialoog (1998-2003) tussen vertegenwoordigers van de Mennonite World Conference en de Rooms-Katholieke Kerk opnieuw uit te geven en in bespreking te brengen. Zou het niet kunnen bijdragen aan een vernieuwing en een versterking van de kerkelijke inzet voor vrede? 

Lees in browser
Download PDF

Inhoud

1-3Geert van Dartel

Redactioneel

Voorwoord van hoofdredacteur drs. Geert van Dartel.

4-14Peter Nissen

Samengeroepen om vredestichters te zijn. Ontstaan, achtergrond en inhoud van het katholiek-doperse dialoograpport

Prof. dr. Peter Nissen had het voorrecht om zelf als één van de vertegenwoordigers van de rooms-katholieke delegatie deel te nemen aan deze oecumenische dialoog. Zijn bijdrage geeft een mooie inkijk in het proces dat tot het dialoograpport heeft geleid. In de dialoog ontstaan vriendschappen voor het leven.

15-24Fred van Iersel

De roep om vredestichter te zijn. De encycliek ‘Fratelli Tutti’ en het rapport ‘Samengeroepen om vredestichters te zijn’ – een vergelijking van vredestheologie en vredesmoraal

Prof. dr. Fred van Iersel vergelijkt in zijn bijdrage de vredestheologie en de vredesmoraal van het dialoograpport met de encycliek ‘Fratelli tutti’ van paus Franciscus. Hij laat een belangrijke ontwikkeling zien in denken van de Rooms-Katholieke Kerk over de rechtvaardige oorlog, die weleens te danken zou kunnen zijn aan de dialoog met de Mennonite World Council.

25-29Peter-Ben Smit

Een uitnodiging tot herontdekking van de vrede

Prof. dr. Peter-Ben Smit gaat in zijn originele artikel in op twee aspecten van deze dialoog tussen kerken die op eerste gezicht ver van elkaar af staan: het gezamenlijke perspectief van de vredesinzet maakt het mogelijk verschillen bespreekbaar te maken en te overbruggen; overeenstemming over de sacramentaliteit van de Kerk zou ruimte kunnen bieden voor nieuwe sacramentele handelingen of rituelen zoals de vredegroet.

30-33Het eigen karakter van de doperse inzet voor vrede

Dr. Fulco van Hulst geeft inzicht in de verscheidenheid van de internationale doperse beweging. De Nederlandse tak neemt daarin als vrijzinnig kerkgenootschap een bijzondere plaats in. Van een eigen Nederdoperse vredestheologie kan men volgens Van Hulst niet spreken. De aandacht van Nederlandse doopsgezinden gaat veelal uit naar internationaal-politieke en sociale vrede, de spirituele vrede en de aandacht voor vrede in eigen huis en gemeente mag wel wat in beeld komen.

34-38Ineke Bakker

Een nieuwe impuls voor de kerkelijke vredesbeweging

Drs. Ineke Bakker, voorzitter van het Interkerkelijke Vredesberaad, reflecteert vanuit een oecumenische invalshoek op methode, inhoud en handelingsperspectieven van het dialoograpport en ‘Fratelli tutti’. Aan beide teksten kunnen impulsen ontleend worden die vruchtbaar gemaakt kunnen worden voor de kerkelijke vredesbeweging in Nederland. Daarvoor is nodig om elkaar weer te zoeken en met elkaar op weg te gaan.

39-54Kees Nieuwerth

Een Quaker perspectief

De toegift in dit nummer is van ir. Kees Nieuwerth, Quaker en vice-voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland. De Quakers voelen zich nauw verbonden met de Doperse beweging. In een gepassioneerd artikel geeft Nieuwerth vanuit het perspectief van de traditionele vredeskerken zijn visie op de urgentie en actualiteit van een geweldloze inzet voor gerechtigheid en vrede in onze wereld. Hierin gaat hij ook in op enkele verschillen tussen Quakers en Doopsgezinden.

Perspectief

Perspectief is een theologisch tijdschrift van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Het dient de oecumenische dialoog met verdiepende bijdragen. Daarbij wil het zowel beginnende als ervaren theologen een podium bieden. Ook worden er bijdragen aan symposia en conferenties gepubliceerd. Het tijdschrift verschijnt gewoonlijk viermaal per jaar.