Perspectief 2022-59: Lex orandi – Lex credendi

29 september 2022
in
Geen reacties

In de oecumenische theologie is de samenhang tussen de liturgische traditie en de geloofsleer, lex orandi – lex credendi, een belangrijk principe om overeenkomsten en verschillen tussen kerkelijke tradities op het spoor te komen. In de jaren tachtig van de vorige eeuw zocht een  dialoogcommissie in Nederland op basis van de vergelijking van liturgische teksten naar over eenstemming over de Maaltijd des Heren en het Kerkelijk Ambt. Het gelijknamige eindrapport van deze commissie waarin ook de Oud-Katholieke Kerk vertegenwoordigd was verscheen in 1989

Dit nieuwe nummer van Perspectief is een geschenk van het Oud-Katholiek Seminarie en de Oud-Katholieke Kerk in Nederland. Het bevat de teksten van een avondsymposium “Lex orandi lex credendi in oecumenisch perspectief” dat op 28 juni jl. in Utrecht werd gehouden. Het symposium ging over de theologie van Herwig Aldenhoven, een prominente Oud-katholieke theoloog uit de vorige eeuw, die systematische theologie en liturgie doceerde aan de Oud-katholieke Theologische Faculteit in Bern en die een belangrijke rol speelde in de internationale dialoog die de Oud-katholieke Kerk tussen 1971 en 1987 met de Orthodoxe Kerk voerde.

Aanleiding voor het symposium was de publicatie van een selectie van artikelen van Herwig Aldenhoven in een kloeke band onder de titel “Lex orandi – Lex credendi; Beiträge zur liturgischen und systematischen Theologie in altkatholischer Tradition”. Het is een mooie, verzorgde uitgave, uitgebracht bij uitgeverij Aschendorff in Münster en samengesteld door prof. dr. Urs von Arx en met medewerking van Georgiana Huian en prof. dr. Peter-Ben Smit.

In deze uitgave brengen we de teksten van dit symposium plus de tekst van het afscheidscollege dat Herwig Aldenhoven op 27 april 2001 in Bern heeft gegeven.

Lees in browser
Download PDF

Inhoud

1-2Geert van Dartel

Redactioneel

Voorwoord van de hoofdredacteur.

4-20Urs von Arx

Herwig Aldenhoven. Een blik op zijn leven en zijn kerkelijke en theologische inzet

In het eerste artikel leidt Prof.dr. Urs von Arx binnen in de denkwereld en de theologische op vattingen van Herwig Aldenhoven. Hij toont aan de hand van twee aspecten, het eucharistisch gebed en het trinitaire geloof, de intrinsieke samenhang aan tussen vieren en geloven in de theologie van Aldenhoven.

21-28Trinette Verhoeven

Oud-katholieke vragen aan protestanten

Ds. Trinette Verhoeven gaat vanuit haar protestantse theologische roots op zoek naar de leerpunten in de theologie van Aldenhoven. Ze zoomt in op liturgie en het epiclesegebed. In de theologie van Aldenhoven ziet zij een aansporing om meer met elkaar te vieren om zo elkaar beter te leren verstaan.

29-35Samuel Goyvaerts

Herwig Aldenhoven: Reflecties van een rooms-katholieke liturgietheoloog naar aanleiding van de bundel Lex orandi – Lex credendi

Dr. Samuel Goyvaerts noemt Aldenhoven exemplarisch voor de oud-katholieke theologie vanwege zijn interdisciplinaire benadering, zijn kerkelijke en oecumenische gezindheid en zijn academisch kritische houding.

36-42Matthijs Ploeger

De theologie van Herwig Aldenhoven als voorbeeld van neo-patristisch denken

Dr. Mattijs Ploeger, rector van het Oud-Katholiek Seminarie, toont in zijn bijdrage aan dat de theologie van Aldenhoven eigenlijk niet-specifiek oud-katholiek is, maar past binnen de theologische denkrichting van de liturgische en oecumenische bewegingen van de twintigste eeuw die hij typeert als de neo-patristische denkrichting. Het onderscheid tussen verschillende paradigma’s (vroegkerkelijk, laat-middeleeuws en neo-patristisch) kan behulpzaam zijn om gestolde denkwijzen open te breken en te vernieuwen.

43-70Herwig Aldenhoven

De vroege kerk en de oosterse kerk als model voor kerk zijn vandaag in het Westen; onmogelijkheid, mogelijkheid, noodzaak?

De toegift van dit nummer is de afscheidsrede van Prof.dr. Herwig Aldenoven uit 2001: “De vroege kerk en de oosterse kerk als model voor kerk zijn vandaag in het Westen; onmogelijkheid, mogelijkheid, noodzaak?” In deze rede heeft Aldenhoven de uitgangspunten van zijn oecumenische theologische visie vanuit het gemeenschappelijke erfgoed van de Vroege Kerk, die de Kerk van Oost en West verbindt, waarin gebed, liturgie en een levende relatie met de Drieëne God cruciaal zijn, nog eens samengevat.

Perspectief

Perspectief is een theologisch tijdschrift van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Het dient de oecumenische dialoog met verdiepende bijdragen. Daarbij wil het zowel beginnende als ervaren theologen een podium bieden. Ook worden er bijdragen aan symposia en conferenties gepubliceerd. Het tijdschrift verschijnt gewoonlijk viermaal per jaar.