Twee maanden geleden, eind januari 2018, is de uitgave van de Syrisch-Orthodoxe Eucharistieviering gepresenteerd in het Syrisch-Orthodoxe klooster te Glane-Losser, het centrum van het Syrisch-Orthodoxe aartsbisdom in Nederland.
Voor mij ligt de kleine uitvoering ervan (er is ook een grotere uitvoering van precies dezelfde tekst voor gebruik in de eigen Syrisch-Orthodoxe parochiekerken). Dit boekje is fraai en handzaam uitgegeven. De uitgave is in twee talen, met rechts de Syrische grondtekst en links de Nederlands vertaling. “De tweetalige uitgave van de Qurobo alohoyo is bedoeld als een praktisch hulpmiddel bij de deelname aan de Syrisch Orthodoxe Eucharistieviering” (uit de aankondiging van de boekpresentatie).
Syrisch
De Syrische tekst is bij de vormgeving van de uitgave de leidraad geweest. Wat bij een gangbaar Nederlands boek de 
achtercover is, is nu vanwege het Syrische alfabet dat van rechts naar links loopt de voorkant, met daarop een mooie illustratie in de vorm van een miniatuur van de Moeder Gods met Kind uit het beroemde Syrische Evangelie-handschrift van Rabbula uit het eind van de 6e eeuw.
Op de achterzijde het vignet van het Syrisch Orthodox Jongeren Platform (SOJP) dat de uitgave voor zijn rekening neemt. Het SOJP noemt zich op zijn website “een christelijke organisatie die ernaar streeft het geloof toegankelijk te maken voor jongeren en jongvolwassenen van de Syrisch Orthodoxe Kerk in Nederland”. Hiertoe wil men “het geloof vanuit de Syrisch Orthodoxe traditie verkondigen op een open, laagdrempelige, enthousiaste en inspirerende manier”.
Structuur van het boek
De eigenlijke liturgische teksten zijn ingedeeld volgens de structuur van de Syrisch-Orthodoxe eucharistieviering. De kern daarvan bestaat in grote lijnen in eenzelfde dubbele structuur als een westerse eucharistie: eerst de Woorddienst, hier “Opening van de Qurobo” geheten: met liederen, gebeden, Bijbellezingen en de Geloofsbelijdenis; daarna het Eucharistisch gebed, in de Syrische traditie de anafora genoemd, inclusief o.a. de Communie. De Syrisch-Orthodoxe traditie kent vele anafora’s. Van deze worden er twee die regelmatig gebruikt worden, afgedrukt: als eerste het Eucharistisch gebed op naam van Jacobus, volgens de traditie de eerste bisschop van Jeruzalem, de zogeheten “Anafora van Mor Jacob, de Broeder van de Heer” én als tweede 
de “Anafora van Mor Dionysius Jacob bar Salibi, Metropoliet van Amida”.
De dubbele structuur van de eucharistieviering in haar kern wordt aan het begin en het einde omlijst door twee gedeelten die slechts aan de voorgaande priesters zijn voorbehouden: de “Voorbereiding van de Qurobo” (o.a. klaarmaken van altaar, brood en wijn; bekleding met de priesterlijke gewaden; bewieroking), voorafgaand aan de ‘Opening’, én de “Gebeden van de priester na de viering van de Qurobo” (o.a. met de reiniging van het liturgisch vaatwerk, handwassing en afleggen van de liturgische gewaden), d.w.z na het eigenlijke Eucharistische gebed.
De geschetste vierslag van de orde van dienst in zijn geheel wordt voorafgegaan door het Voorwoord in zowel het Nederlands als het Syrisch van Mor Polycarpus Augin Aydin, Syrisch-Orthodox Metropoliet van Nederland, een Inleiding en een soort verantwoording van de uitgegeven Syrische tekst en vertaling van de hand van de editor en vertaler, dr. Kees den Biesen. Deze beide laatste teksten zijn alleen in het Nederlands. De voorafgaande uitleg van de Syrisch-orthodoxe eucharistie is leerzaam en verhelderend, evenals de verantwoording van de keuze van de ten grondslag liggende Syrische tekst en de vertaling ervan. Malfono (= leraar) Kees den Biesen heeft op een gelukkige manier liturgische termen uit de Syrische traditie én uit de in Nederland vooral gangbare westerse tradities weten te combineren; dit komt de begrijpelijkheid en de toegankelijkheid zeer ten goede.
In het boek is er ook nog een gedeelte met teksten, die worden gebeden op bepaalde momenten in de eucharistieviering gedurende het kerkelijk jaar.
Schoonheid
Bij het doorlezen van dit boek stoten we op de prachtige – vaak poëtische – teksten die de Syrische liturgie zo eigen zijn. Het blijft natuurlijk een uitnodiging om de schoonheid van de liturgie zelf te beleven. Zo staat bijvoorbeeld de “Gedachtenis van de heilige vaders en leraren van de Kerk” (p 187) er voor de argeloze lezer wat nuchter en droog in, maar in de viering zelf van de Syrisch-Orthodoxe eucharistie is dat steeds weer een indrukwekkend gezongen evocatie van de lange en eerbiedwaardige traditieketen van deze Kerk.
Het boek is uitermate goed verzorgd uitgegeven.
Deze mooie uitgave van de Syrisch-Orthodoxe eucharistie smaakt naar meer. Hemels Brood en Geestelijke Drank wordt gepresenteerd als “deel van een omvangrijk en meerjarig vertaalproject van het Syrisch Orthodox Jongeren Platform (www.sojp.nl), dat een eigen team in het leven heeft geroepen om een vertaling te maken van de sacramenten en kerkelijke gezangen en de publicatie van tweetalige uitgaven daarvan voor te bereiden.“ (uit: vooraankondiging boekpresentatie). Deze woorden voor de toekomst mogen na deze eerste uitgave van een belangrijke Syrisch-Orthodoxe liturgische tekst een veelbelovend perspectief heten.
Besluit
Tot slot wil ik de lezer niet de allerlaatste tekst van dit boek onthouden (p 391), weliswaar alleen door de priester driemaal voor het altaar gebeden, maar met een grote zeggingskracht:
“Blijf in vrede, heilig altaar;
blijf in vrede, vergiffenis schenkende Tafel;
blijf in vrede, verheven Troon die zijn Heer draagt.
Mogen het Lichaam en Bloed dat ik van u genomen heb,
voor mij worden tot vergiffenis van schulden en tot vergeving van zonden
en tot een nieuw leven tot in de eeuwen der eeuwen. Amen.”
Wanneer je in díe geest eucharistie kunt vieren en biddend afsluiten en het ook nog op een mooie manier kunt overbrengen op de gelovige deelnemers, dan is de uitgave van dit prachtige boek een enorme aanwinst waarmee de Syrisch-Orthodoxe Kerk van Nederland, in het bijzonder het Syrisch Orthodox Jongeren Platform en last but not least de vertaler van harte gefeliciteerd mogen worden.
HEMELS BROOD EN GEESTELIJKE DRANK.
Orde van de viering van de goddelijke Qurobo volgens de traditie van de Syrisch Orthodoxe Kerk van Antiochië [Kleine uitvoering]
(Ed. en vert. Kees den Biesen), Syrisch Orthodox Jongeren Platform, Aartsbisdom van de Syrisch-Orthodoxe Kerk in Nederland, Bar Ebroyo Press, Glane-Losser 2017, 391 pp.
ISBN 9789050470629, € 25.
Het boek is ook gepubliceerd in een grotere uitvoering: €100.
Beide verkrijgbaar bij Mor Ephrem Bookshop, www.morephrem.com/bookshop/