Elkaar tot zegen is dit jaar het motto van Willibrordzondag. Sinds 1949 wordt op een zondag rond het hoogfeest van de H. Willibrord (7 november) in de rooms-katholieke parochies in Nederland in preek en voorbede aandacht gevraagd voor oecumene. De Katholieke Vereniging voor Oecumene bereidt de zondag inhoudelijk voor. De Bisschoppelijke collecte op Willibrordzondag is destijds in het leven geroepen om het werk van de St. Willbrordvereniging (nu: Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord) financieel mogelijk te maken.
Het motto Elkaar tot zegen kwam voort uit het beraad in de werkgroep Refo500, die de vereniging heeft ingesteld om vorm te geven aan oecumenische activiteiten met het oog op de viering en herdenking van de Reformatie in 2017. Om die reden is de vereniging projectpartner geworden van Refo500 (zie website). In 2013 staan er enkele belangrijke activiteiten op het programma zoals een symposium over de Heidelbergse Katechismus (1563), een tentoonstelling en een sympsosium over het Concilie van Trente (1545-1563).
Van vloek…
In de 16e eeuw stonden de verhoudingen tussen de Rooms-katholieke Kerk en de Reformatoren op scherp. Dit komt tot uitdrukking in wederzijdse banvloeken en veroordelingen die in de Heidelbergse Katechismus en het Concilie van Trente zijn terug te vinden. Een oecumenische herdenking (viering) van de Reformatie veronderstelt een kwalitatieve verbetering van de wederzijdse beeldvorming en verstandhouding.
In Duitsland werd in de jaren tachtig het grote oecumenische project Lehrverurteilungen – Kirchentrennend? uitgevoerd met medewerking van theologen zoals Karl Lehmann en Wolfgang Pannenberg. Ook in ons land werden vanaf de jaren zestig tussen de kerken dialogen gevoerd en studies geschreven. Langs de weg van de dialoog zijn de scherpe kanten in de verhoudingen overwonnen en is het mogelijk om ook gezamenlijk terug te kijken naar de geschiedenis met als inzet dat de pijnlijke herinneringen uit verleden verzoend worden.
naar zegen…
In 2003 werd in Berlijn een oecumenische kerkendag gehouden onder het aan Gen. 12,3 ontleende motto ‘Gij zult een zegen zijn’. In het boek Genesis is de zegen van God over Abraham uitdrukking van Gods nabijheid en heilshandelen. Abraham wandelt met God. De zegen van God over Abraham wordt doorgegeven aan zijn nageslacht. Jakob strijdt er om met zijn broer Esau tot zij zich uiteindelijk weer verzoenen. Jakob zegent de kinderen van Jozef (Gen. 48). De zegen wordt doorgegeven van generatie op generatie.
Ook als christen leven we onder de zegen van God. Dat komt op vele manieren tot uitdrukking ook in de viering van de sacramenten. Het betekent nogal wat als we elkaar Gods zegen toewensen. De christelijke kerken die vijandschappen uit het verleden hebben overwonnen zijn geroepen elkaar tot zegen te zijn. Dat kan heel praktisch op velerlei manieren door wederzijdse ondersteuning, door een goed woord voor elkaar te doen of anderszins.
Materiaal
Op de poster voor Willibrordzondag staat het schilderij De Jakobszegen van Rembrandt uit 1656. Het is een van de pronkstukken van het Museumlandschaft Hessen Kassel in Duitsland. Dankzij de bemiddeling van de Evangelische Kerk van Kurhessen Waldeck kregen we de toestemming om het werk van Rembrandt voor onze poster te gebruiken. Preekschetsen en voorbeden zullen half september op deze site te vinden zijn. Ze worden gemaakt door pastoor dr. Bernard Hegge, gedelegeerde voor oecumene van het bisdom Roermond, en ds. Jan van Pijkeren, adviseur van het bestuur van de vereniging namens de PKN. Ook het komende nummer van het communicatieblad Overeen zal uitvoerig aandacht besteden aan het thema.
Willibrordzondag
Op of rond het hoogfeest van de heilige Willibrord geeft de Rooms-katholieke kerk in Nederland extra aandacht aan de oecumene. Onze vereniging biedt hiervoor een preekvoorbereiding aan. Met het magazine Overeen wordt ook een poster verspreid naar alle parochies. Het magazine biedt achtergronden bij deze campagnezondag. De bisschoppelijke collecte op die dag maakt het werk van de Katholieke Vereniging voor Oecumene mogelijk.