De encycliek Laudato Si’ van paus Franciscus is door de werdeldwijde oecumenische beweging met enthousiasme ontvangen. Metropoliet John Zizioulas, die namens patriarch Bartholomeus bij de presentatie aanwezig was, zei dat de uitgave van ‘Laudato Si’ ‘een aangelegenheid is van grote vreugde en tevredenheid voor orthodoxen’. Olav Fyske Tveit liet in een verklaring namens de Wereldraad van Kerken weten dat deze encycliek laat zien dat de zorg voor het milieu tot het hart van het christelijk geloof behoort en dat we deze als christenen aan de orde moeten stellen samen met alle mensen die zorg hebben voor onze gezamenlijke toekomst.
Ook in ons land vanuit de oecumenische beweging ook met waardering en enthousiasme op de encycliek gereageerd. De inleiding die mgr. dr. Gerard de Korte bij de presentatie van de encycliek op 18 juni jl. hield in het milieuklooster Stoutenburg verscheen nog diezelfde dag op de website van de Raad van Kerken. Mgr. De Korte zei over de encycliek dat “deze allereerst een spiegel is om het eigen gedrag te toetsen en indien noodzakelijk te corrigeren. Velen in met name de Westerse wereld hebben een ‘ecologische bekering’ nodig (par. 26-221). In dat kader spreekt de paus ook over het belang van een ecologische spiritualiteit en een verandering van levensstijl (hoofdstuk 6). De encycliek vormt een moreel kompas voor politici, ondernemers, wetenschappers en technici om bij alle grote beslissingen een duurzame sociale gerechtigheid centraal te stellen.”
Ons Gemeenschappelijk Huis – Een Gezamenlijke Zorg
Bij de viering van Willibrordzondag sluiten we dit jaar aan bij deze belangrijke encycliek van paus Franciscus. Voor de poster die begin oktober aan alle parochies zal worden gestuurd, hebben we dankbaar gebruik gemaakt van het schilderij het Zonnelied van p. Jan Scheffers ofm.cap (1936-2013). De Encycliek begint niet voor niets met een citaat uit het Zonnelied van St. Franciscus met wie de paus zich zeer verbonden weet. In de Katholieke Kerk van Nederland zijn het vooral religieuzen die steeds opnieuw de aandacht vestigen op het belang van de zorg voor de schepping en de noodzaak van een nieuwe levensstijl.
Bij de presentatie van de encycliek op Stoutenburg noemde Gerard Moorman (medewerker KNR) een aantal voorbeelden van kloosters en religieuze gemeenschappen die hierin een voortrekkersrol vervullen. Naast het genoemde milieuklooster van de Fransciscaanse beweging noemde hij de Sint-Adelbert abdij in Egmond-Binnen, de kloosters van de Clarissen en Franciscanen in Megen (Noord-Brabant) en dat van de Dominicanen in Huissen. Ook in parochies groeit de aandacht voor duurzaamheid, aldus Moorman.
Preekschets en voorbede
Preekschets en voorbede zijn dit jaar gemaakt door de voorzitter van de vereniging, diaken prof. dr. Marcel Sarot. U kunt ze hier downloaden.
Voor publicatie in het parochieblad bieden we u graag het artikel ‘Laudatio Si’, encycliek van paus Franciscus over óns gezamenlijke Huis, de aarde‘ aan van pastoor drs. Eric van Teijlingen, gedelegeerde voor oecumene van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Het verscheen in het bisdomblad SamenKerk nr 6, 2015. Het artikel geeft de kern van de encycliek op een toegankelijke en heldere wijze weer.
Andere initiatieven
In de komende maanden zullen er op weg naar de VN-klimaattop in Parijs (dec. 2015) diverse activiteiten en bijeenkomsten rondom de encycliek worden georganiseerd.
In opdracht van de Konferentie Nederlandse Religieuzen en de Bisschoppenconferentie heeft het Titus Brandsma Instituut een gesprekshandleiding gemaakt om de katholieke gemeenschap te stimuleren actief met de nieuwe encycliek aan de slag te gaan. U vindt deze handleiding op de websites van de Bisschoppenconferentie en de Konferentie van Nederlandse Religieuzen.
Eind augustus verschijnt er een speciaal tijdschrift rond de encycliek met daarin de gesprekshandleiding, achtergrondverhalen over de gevolgen van klimaatverandering en de encycliek, maar ook praktische voorbeelden van werkgroepen, parochies en anderen die op een of andere manier werken aan duurzaamheid. Ook zullen hierin liturgische handreikingen komen die geloofsgemeenschappen kunnen gebruiken voor diensten waarin zorg voor de schepping centraal staat. De special wordt toegezonden aan alle abonnees van de Missionaire Agenda en het Bulletin van de KNR en aan de parochies. De liturgische handreikingen zullen vanaf eind juli te vinden zijn op de website van de KNR.
Op 6 september begint met de viering van Scheppingszondag de landelijke campagne Klimaatloop voor een rechtvaardig klimaatbeleid. Vanuit verschillende Europese landen (Duitsland, Nederland, België en Frankrijk) worden oecumenische pelgrimage-etappes georganiseerd. Op 24 oktober vindt in Utrecht een landelijke manifestatie plaats: een pelgrimstocht in één dag langs vijf kerken in Utrecht.
Op of rond het hoogfeest van de heilige Willibrord geeft de Rooms-katholieke kerk in Nederland extra aandacht aan de oecumene. Onze vereniging biedt hiervoor een preekvoorbereiding aan. Met het magazine Overeen wordt ook een poster verspreid naar alle parochies. Het magazine biedt achtergronden bij deze campagnezondag. De bisschoppelijke collecte op die dag maakt het werk van de Katholieke Vereniging voor Oecumene mogelijk.