Themazondag Oosterse Kerken
Jaarlijks wordt op de vijfde zondag van Pasen aandacht gevraagd voor de Oosterse christenen. Zoals we vorig jaar al hebben aangekondigd, is met ingang van dit jaar de collecte in de parochies op deze zondag komen te vervallen. Het bestuur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene hecht er aan om binnen haar mogelijkheden aandacht te blijven vragen voor de bijzondere positie van de Oosterse christenen. Daarom willen we op de vijfde zondag van Pasen een themazondag Oosterse Kerken blijven organiseren.
Op deze themazondag Oosterse Kerken nieuwe stijl vragen we uw aandacht en gebed voor de christenen van Syrië en voor alle mensen die lijden onder het geweld dat daar is losgebarsten. Ook vragen we aandacht voor een project waarvoor ondersteuning nodig is. Het gaat om de omvang van vluchtelingen uit Syrië in het klooster van Mardin.
Hier kunt de preeksuggesties en voorbede downloaden. Ook kunt u een Prijslied over de verrijzenis uit de Byzantijnse Paastijd downloaden
Achtergrond informatie over het land, de christenen en hulpactie
Christenen van Syrië
De burgeroorlog in Syrië en met name de positie van de christenen daarbinnen heeft mensen in ons land bewust 
gemaakt van de enorm moeilijke situatie daar. Men wil er graag over worden geïnformeerd. Syrië blijft voor de meesten van ons een mysterieus land. En dan te bedenken dat het land tot de bakermat van onze westerse, inmiddels post-christelijke cultuur gerekend moet worden.
Mensen willen ook graag helpen. Er zijn her en der hulpfondsen in het leven geroepen. Ook de Katholieke Vereniging voor Oecumene heeft van net over de Syrische grens een roep om hulp bereikt, van Mor Saliba Özmen, de Syrisch-orthodoxe bisschop van Mardin in Turkije – een roep om hulp voor christelijke vluchtelingen uit Syrië.
Syrisch – what’s in a name?
De Katholieke Vereniging voor Oecumene heeft de focus op Syrië in een breder verband willen plaatsen. Bij de eerste themazondag Oosterse kerken nieuwe stijl richten we onze aandacht op de Syrische christenen, of liever: de christenen van Syrië. Bij de voorbereiding weifelden we even welke weg we hierbij moesten inslaan. Onder ‘Syrische christenen’ denkt menigeen al gauw aan de Syrisch-orthodoxe christenen die in ons land sinds de jaren ’70 vooral in Twente wonen. Deze spontane associatie is niet ten onrechte, want een groot deel van hen stamt inderdaad uit Syrië, maar nog een groter deel uit Turkije. Hier speelt een lichte verwarring een rol, veroorzaakt door de beperkingen van de Nederlandse taal. Syrische en Syrisch zijn namelijk twee begrippen waarvoor in het Frans, het Arabisch en het Engels onderscheiden benamingen gebruikt worden. Met ‘Syrians’ (Engels) bedoelen we alle mensen die staatsburger zijn van de Syrisch Arabische Republiek, christenen en moslims. De aanduiding ‘Syriac’ echter slaat op alle christenen met Aramese wortels (een oude midden-oosterse taal en cultuur), dus niet alleen op christelijke staatsburgers van Syrië. Op 27 en 28 april weten we ons verbonden met al die christenen van Syrië, of ze nu ‘Syriac’van traditie zijn of niet. Want zij allemaal lijden onder de situatie. Maar omdat in Nederland toevallig de meeste Syrische staatsburgers (‘Syrians’) die christen zijn, behoren tot de Syrisch-orthodoxe (‘Syriac’) traditie, zullen we op de Zondag voor de Oosterse Kerken van dit jaar niet om hen heen kunnen. Het lánd Syrië dus, en de christenen van dit land – of ze er nu wonen (nóg wonen) of inmiddels buitenslands verblijven
Het land
De Arabische Republiek Syrië kent 22,5 miljoen inwoners: naast een meerderheid van Arabieren zijn er etnische minderheden. Ook religieus is Syrië een lappendeken. Belangrijkste groepen: meer dan 75% soennitische moslims; 11% alawieten – een religieus gezien vrijzinnige moslimgroep – en een kleine 10% christenen; daarnaast enkele andere kleine geloofsgemeenschappen (Joden en Druzen).
Christenen van Syrië
Christelijk Syrië vormt zelf weer een amalgaam van verschillende groepen, sommige ‘autochtoon’ vanaf het prille begin van het christendom, dus van voor de komst van de islam (vanaf 643), andere ooit van elders uit het Midden-Oosten gekomen en volledig ingeburgerd.
Het opmerkelijke daarbij is dat in Syrië zelf niet de Syrisch-orthodoxe Kerk de grootste groep christenen vormt, maar de christenen van de Byzantijnse traditie: allereerst het Grieks-orthodoxe patriarchaat van Antiochië, maar ook de met Rome geünieerde Grieks-katholieke kerk. Syrisch-orthodoxen stammen in meerderheid af van de overlevenden die de Ottomaanse genocide op christenen in 1915 ontvluchtten, maar er waren ook altijd al eeuwen inheemse Syrisch-orthodoxe gemeenschappen. Daarnaast zijn er in Syrië nog allerlei andere kerken (orthodox, oosters-katholiek, protestants) van ‘Syriac’, Armeense of etnisch-Arabische identiteit. Onder al die christenen is dus veel verschil, soms ook rivaliteit en verdeeldheid, maar met name ook veel interchristelijke solidariteit. Veel Syrische burgers ontvluchten het land en met name onder christenen is hun aantal hoog. Naast het persoonlijke leed dreigt door de gebeurtenissen in Syrië weer een stukje christendom dat sinds de apostelen heeft bestaan in het Midden-Oosten, verloren te gaan. Gaat Syrië dan helemaal de kant van Irak uit, waar na het Saddamregiem in minder dan tien jaar tijd christenen door doodslag en verdrijving nog maar een paar procent van de bevolking uitmaken? De komst (na de vrijwel onvermijdelijke val van Assad!) van een democratisch Syrië met echte godsdienstvrijheid, ook voor christenen, lijkt in elk geval verder weg dan ooit.
Klooster biedt hulp aan Syrische vluchtelingen in Mardin
In het Syrisch-orthodoxe klooster Deir-uz-Zafaran bij Mardin in Oost-Turkije verblijven een paar families, enkele tientallen mensen. Het zijn Syrische staatsburgers – christenen – die de burgeroorlog in eigen land zijn ontvlucht. Een fractie van de stroom Syrische vluchtelingen richting Turkije.
De vluchtelingen in het klooster verblijven daar al vanaf september jl. De daaraan verbonden kosten drukken nogal op het klooster; dat is zelf bepaald niet rijk. Voor hun onmiddellijke levensbehoeften hebben de vluchtelingen uit eigen financiële middelen geput of die van familieleden in de westerse emigratie. Dergelijke financiële reserves raken een keer op. Hun eerste financiële behoeften betreffen basale levensbehoeften zoals eten en kleding. Daarnaast is onder hen meer dan de helft kind. Er moet voor onderwijs voor hen gezorgd worden.
Roep om hulp
Bisschop Saliba heeft al enige tijd geleden een hulproep doen uitgaan. Deze heeft meerdere instellingen bereikt die zich met oosters christendom bezighouden en die achter deze vraag om steun zijn gaan staan. De Katholieke Vereniging voor Oecumene heeft ook positief gereageerd en is een hulpproject gestart om het klooster Deyrulzafaran financieel te steunen bij de opvang van deze Syrische vluchtelingen in Mardin.
Steun het project ‘Syrische vluchtelingen Mardin’ en maak uw gift over naar:
ING 801919
Katholieke Vereniging voor Oecumene
Biltstraat 121
3572 AP Utrecht
o.v.v. Syrische vluchtelingen Mardin
Zondag voor de Oosterse Kerken
Elk jaar op de vijfde zondag van Pasen (dat is de vierde zondag ná Pasen) bidden alle parochies in Nederland met en voor de Oosterse Kerken. Zo wordt de band met de Oriëntaalse en de Oosters-Orthodoxe kerken gevoed en wordt de verscheidenheid binnen de Katholieke Kerk gevierd door aandacht te geven aan de met Rome geünieerde kerken, die bovendien binnen de oecumenische relaties een heel eigen rol innemen. Onze vereniging biedt hiervoor een digitale poster en een preekschets aan. Het blad Overeen biedt achtergronden bij deze campagnezondag.